“Ze klopte met haar linkerhand op de deur van de vergaderzaal, haar andere hand greep in de dossier-tas. Ze haalde er een pistool uit en richtte het op mijn navel. Ik wist wat me te doen stond: mijn handen gingen de lucht in. “ ‘Ze’ is Maaike, die op advies van een partner van accountants-kantoor P&D asset backed obligaties heeft gekocht en nu, door de kredietcrisis, haar hele pensioenvoorziening kwijt is. ‘Ik’ is Rob van Dam, gepensioneerd partner van accountantskantoor P&D. Aan het eind van de scene waarmee dit boek begint is er 1 dode en zijn er twee gewonden. De gewonden zijn accountants. Wie zegt dat het accountantsberoep saai is?
‘Struikelbank’ van Sybren Kalkman is geen managementboek ….
…. maar omdat het over mijn (oude) beroepsgroep gaat en er best een leuk inkijkje in het werk van een accountant wordt gegeven, neem ik deze recensie toch op. Hoe gaat het verder?
Nog strompelend van de wonden van de kogel, gaat Rob naar zijn oudste, beste klant, waar hij nu adviesdiensten aan levert: Groulx. Een Russische dochteronderneming levert hoofdpijn op, en niemand kan vertellen wat daar nu precies aan de hand is. Rob legt de vinger op de zere plek: in plaats van deze recent aangekochte dochter door een lokale bank te laten financieren, die een oogje houdt op het bedrijf om te zorgen dat de leningen ook worden terugbetaald, is nu gekozen voor de huisbank in Nederland. Met de ballen verstand van Russische handelspraktijken. En door een garantie van Groulx loopt de bank geen risico, maar Groulx! Waarom deze keuze?
Risico’s
“8% lagere rente, Rob”. Een rentevoordeeltje dat direct in de winst van de dochter terecht komt, en als earn out naar de verkopende partij gaat. Groulx draagt dus alle risico’s, ziet niets van dat voordeeltje, en nu is het mis… Rob duikt de dossiers in: zijn oude werkgever accountantskantoor P&D reviewt het werk van de Russische accountant: veel vragenlijsten: ja of nee, goed of niet zo goed. “Het probleem is dat ‘nee’ niet zo’n handig antwoord is. Dan moet je als accountant iets gaan doen. Daarom zeg je liever ja. Bijna overal stond ja.” Maar met erg weinig toelichting waarom het dan ja was. En dus geen inzicht in wat er mis kan zijn bij deze dochter. Rob vertrekt naar Rusland om zelf in de boekhouding te kijken.
Pensioenbeleggingen en fraude
In de tussentijd is hij ook in het debacle van Maaike gedoken. Beleggingen voor een pensioen kunnen toch niet zo maar niets meer waard zijn? De uitgevende partij blijkt de huisbank van Groulx. En die wijst alle claims over slechte advisering af. En is niet zo blij met Rob’s bemoeienis…
Dan gaat het hard! Een goed uitgewerkt fraude scenario met machines in Rusland, die Rob natuurlijk doorprikt, maar dit bijna met de dood bekoopt. Manipulaties bij de betreffende huisbank, achtervolgingen, afluisterpraktijken en inbraak, nog een moord. SM, overspel en liefdesverdriet. Ja, je leest het goed, SM. Een afgesloten kamer, met satijnen lakens in 1 tint zwart, handboeien en zwepen. Accountancy saai?
Doemscenario
Daarnaast boeiende filosofische bespiegelingen, als Rob op zijn fiets stapt, of in de kroeg doorzakt. Zo wordt een doemscenario van de kredietcrisis geschetst door Tom, de broer van Maaike: “De overheid neemt de banken over, neemt dan de pensioenfondsen erbij. De staat schrijft je pensioen bij op je rekening bij de staat, de Minister van Financiën rekent uit wat je wekelijks nodig hebt en laat dat in kartonnen dozen voor je deur neerzetten. Door de voedselbank.
Je saldo bij de staat wordt steeds kleiner totdat je op 0 staat. Je hebt meer opgegeten dan je hebt geleverd. De wekelijkse zendingen stoppen. De buren waarschuwen familie dat er binnenkort een woning vrijkomt. Als een oude wolf loop je de woestijn in, die ligt ergens op de Veluwe, en daar sterf je van honger en dorst.” De zorgen over de onderkant van de maatschappij komen in het boek regelmatig terug.
Integriteit
Rob houdt in de fraude- en beleggingszaken zijn rug recht, tegen alle bedreigingen en verleidingen in, maar hoelang kan hij dit volhouden? De bank staat onder hoge druk en Rob zit midden in de ontwikkelingen. Hoe integer kun je blijven als je hele vermogen en zelfs je leven op het spel staat?
Bijzonder vlot geschreven boek, ook voor niet-accountants (denk ik), juist omdat het de crisis, fraude, manipulaties, en de financiele wereld met zijn overnames, financieringen en opties goed en makkelijk leesbaar in het verhaal verwerkt. Grotendeels geput uit de eigen ervaring van de auteur (www.sybrenkalkman.nl), gepensioneerd accountant, dus ook nog geloofwaardig!
Struikelbank, van Sybren Kalkman. ISBN 978-90-8570-935-0. 387 pagina’s. Te koop bij o.a. Bol.com