‘Echte macht is angst’, is het motto van Trump. ‘Watergate’ journalist Bob Woodward doet in Angst uit 2018 uit de doeken hoe Trump angst als strategie inzet. Het is een boek waar je duizelig van wordt! Bij elke bladzijde zat ik met mijn hoofd te schudden: dat kan toch niet waar zijn? Maar dat is het dus wel.
Angst …
… dekt ongeveer 2 jaar af: het start in de periode van de campagne voor de presidentsverkiezingen, medio 2016, en loopt tot medio 2018. Woodward heeft stapels documenten doorgenomen en heel veel personen geïnterviewd, zo stelt hij, maar Trump zelf is daar niet bij.
De eerste helft van het boek gaat meer over de gang van zaken in het Witte Huis, en wat minder over Trump zelf. Ik heb de indruk dat Trump zich toen nog wat meer laat leiden door zijn team van kabinet en adviseurs, die onderling nogal overhoop liggen en geen gezamenlijk doel of visie hebben. Of ze helemaal achter zijn campagnebeloften staan is de vraag, wel wordt heel duidelijk dat de manier waarop die beloften waargemaakt moeten worden tot veel onenigheid leidt.
Trump …
schuift behoorlijk in zijn team en regelmatig worden de kopstukken vervangen. Ik heb de Amerikaanse politiek niet echt gevolgd, al die verschillende namen en functies werken daarom op den duur best verwarrend. Combineer dat met het voortdurend door elkaar lopen van allerlei politieke verwikkelingen die nooit afgerond worden door bewuste vertragingsacties, en Trump zelf die van de hak op de tak springt, en je hebt een boek dat behoorlijk rommelig overkomt. Misschien ligt dat aan de vertaling. Of het was precies hoe het er in het Witte Huis aan toeging.
Geen karikatuur
Woodward is erin geslaagd van Trump geen karikatuur te maken, terwijl hij wel behoorlijk kritisch is. Tot mijn verrassing lijkt Trump best empathisch te zijn, naar de familie van overleden militairen toe, en als het gaat over dode baby’s in Syrië. Die empathie ontbreekt dan weer volledig als hij zijn beste mensen, hoe loyaal ze ook waren, per tweet ontslaat bij de minste uiting van een andere mening dan die van hemzelf. En over die tweets: Trump analyseert zorgvuldig het bereik van zijn tweets en de interactie daarop, en past zijn twittergedrag daarop aan. Hij voelt zijn twitterende achterban goed aan.
Intuïtief
Wat verder opvalt aan de beschrijving van Trump, is dat hij zelf stelt dat zijn improvisatievermogen zijn sterkste punt is. Hij heeft zelf zeer weinig visie, beslist intuïtief op de adviezen van zijn team, met name Bannon. Hij houdt ervan om bewust chaos te creëren en zo verschillende meningen te horen.
Het lijkt erop dat degene die het laatst met Trump praat, zijn zin krijgt, en dan moet zorgen dat dat ‘besluit’ zo snel mogelijk officieel wordt gemaakt. Hilarisch is de manier waarop andere teamleden dit weer ongedaan proberen te maken: ze pikken de conceptbesluiten nèt voor ondertekening van Trump’s bureau. Trump mist ze niet, hij is de discussie alweer vergeten.
Charlottesville
In augustus 2017 botsen in Charlottesville blanke nationalisten, die protesteren tegen het weghalen van standbeelden van helden van de Confederatie, op tegendemonstranten. Trump veroordeelt het geweld, van beide kanten. Dit lijkt het keerpunt te zijn: de houding van vrijwel zijn gehele team verandert. Daarvoor ergerde iedereen zich, en probeerden ze te redden wat er te redden viel. Nu keuren ze zijn gedrag en woorden sterk af.
Trump wordt gedwongen om zich tegen de blanke nationalisten uit te spreken, maar ziet dat zelf als teken van zwakheid: hij komt terug op een uitspraak. Het simpele feit dat hij daarmee aangeeft misschien een fout te hebben gemaakt, is voor hem onverteerbaar. Bij een derde speech, herhaalt hij zijn eerdere uitspraak: het geweld kwam van beide kanten, beiden dragen schuld. Hiermee verliest hij vrijwel alle respect en loyaliteit van zijn team.
Echte macht is angst
Interessant is het om te lezen dat Trump angst bewust inzet als strategie: ‘Echte macht is angst’. Zo dreigt hij uit de NAFTA te stappen. Loop weg, dreig de deal op te blazen, zo heeft hij zijn zakenimperium ook altijd gerund. Niet betalen, een proces aanspannen, dat is zijn stijl. En zo wil hij de VS ook runnen.
Ik dacht eerst dat angst sloeg op zijn teamleden, die nooit wisten wanneer ze ontslagen zouden worden. Maar vele van hen hadden goede banen of veel vermogen waar ze naar terug konden. Bovendien blijkt in veel gevallen dat de mensen zèlf ontslag namen, maar dat kon Trump natuurlijk niet aan de buitenwereld laten merken. Dus ontsloeg hij ze alsnog met een tweet.
Boeiende pil
Ik vond het een boeiend boek, zeer gedetailleerd en goed leesbaar. De nauwkeurige beschrijving van al het politiek geharrewar zorgt wel voor een dikke pil, waarin patronen zich steeds herhalen. Die patronen zien we ook in de gebeurtenissen rond de presidentsverkiezingen. Eigenlijk is het helemaal niet verrassend wat er gebeurt. Wel wat verontrustend, want met een flink aantal faillissementen achter de rug, is Trump gewend aan ‘de boel laten ploffen’ als hem dat zelf het beste uitkomt. Dus….
Liegen
Een sterke vent heeft macht, heeft ballen. Structureel liegen hoort daarbij, zo lijkt Trump te denken. Maar dit wordt door zijn loyaalste medewerker gezien als zijn ‘tragische zwakke plek’.
En wat vind jij?
Ik gaf het boek 3 1/2 *
Je kunt het kopen bij Managementboek.nl en bij Bol.com.
Of krijg dit boek gratis in mijn BookCrossing winactie!
Verder lezen?
Inmiddels is de opvolger verschenen: Woede, ook van Bob Woodward. Op basis van exclusieve interviews met de Amerikaanse president (dit keer dus wel) en 25 nooit eerder gepubliceerde brieven tussen Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un, kijkt Woodward naar Trumps belangrijkste beslissingen tijdens crisisjaar 2020 en toont aan hoe zijn beleid geworteld is in de instincten, gewoonten en stijl die hij ontwikkelde tijdens zijn eerste drie jaar als president van de Verenigde Staten. Je kunt dit boek kopen bij Managementboek.nl en bij Bol.com.
Trump’s afkeer van Obama is bekend, toch vind je hierover in Angst weinig terug. De visie van Barack Obama op zijn presidentschap kun je vinden in ‘het boeiende, langverwachte eerste deel van zijn presidentiële memoires’: Een beloofd land. Obama vertelt het verhaal van zijn onwaarschijnlijke odyssee van een jongeman die op zoek is naar zijn identiteit tot de leider van de vrije wereld, waarin hij in buitengewoon persoonlijke bewoordingen schrijft over de jaren waarin hij politiek werd gevormd en over de bepalende momenten in de eerste termijn van zijn historische presidentschap – een roerige periode vol dramatische veranderingen. Ik ken het nog niet, maar ga het zeker kopen! Koop dit boek bij Managementboek.nl of bij Bol.com.
En dan natuurlijk de biografie van de uitdager van Trump, Joe Biden. Evan Osnos schreef zijn biografie, die in oktober 2020 uitkwam. Biden wordt zowel de gelukkigste als de ongelukkigste man van de Verenigde Staten genoemd – zijn succesvolle politieke carrière omspant bijna een halve eeuw, maar op persoonlijk vlak heeft hij veel leed te verduren gehad. Hoe kwam Biden, na een langdurige loopbaan in de Senaat en het vicepresidentschap onder Barack Obama, tot de beslissing Donald Trump uit te dagen in de strijd om het Amerikaanse presidentschap? Op welke manier zijn Bidens standpunten in de loop der jaren veranderd? En tegen welke moeilijkheden zal hij aanlopen als hij verkozen wordt? Koop dit boek bij Managementboek.nl of bij Bol.com.
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management via haar bedrijf ESCIA. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken. Abonneer je hier op de kwartalige nieuwsbrief.