Must-read #114: Patronen van Daniëlle Braun uit 2021. Dit ‘corporate antropologie’ boek gaat over het herkennen en veranderen van patronen: gedrag wat je op meerdere manieren en niveaus in een organisatie tegenkomt. Een feest der herkenning qua voorbeelden en met (voor mij) veel eye-openers qua onderzoeks-aanpak. En ook dit boek is weer prachtig uitgevoerd, dat is Braun’s patroon.
Het managementboek Patronen …
… gaat voornamelijk over het onderzoeken van patronen, in mindere mate over de patronen zelf. Door de vele voorbeelden uit het dagelijks leven en uit Braun’s praktijk krijg je echter wel een heel goed beeld van de soorten patronen. Wat het onderzoeksproces betreft, heb ik veel nieuws geleerd: waarom je niet schriftelijk moet rapporteren bijvoorbeeld, waarom je terugkoppeling heel goed in de vorm van een event kan, waarom je na je onderzoek niet per definitie ook de implementatie-coach moet zijn. Counter-intuïtief soms, maar goed beredeneerd.
Patronen onderzoeken
Het boek begint met een aantal willekeurige patronen als opwarmertjes: het kastenstelsel in Nepal (verboden, maar nog overal te vinden), de gang van zaken bij een farmaceut (met ongezonde bitterballen), de Nederlandse aanpak van de Coronacrisis (polderen!), en nog een paar. Zeer herkenbaar!
Daarna volgt een kort theoretisch hoofdstuk over wat patronen zijn, waarna de onderzoeks-aanpak volgt: patronen herkennen, patronen vastleggen en duiden, patronen communiceren, patronen veranderen, (nieuwe) patronen bestendigen. Het onderzoeksperspectief kan etic of emic zijn. Etic kijkt van buitenaf: je bent observator. Emic kijkt van binnenuit: je bent participant. Een goed onderzoek bestaat uit een continue, goed doordachte wisseling van de twee perspectieven, zo wordt uitgelegd.
Het boek eindigt met veelvoorkomende types patronen, zoals Braun die in haar adviespraktijk heeft meegemaakt. Als organisatievorm, maar ook in de vorm van dilemma’s en bepaalde thema’s.
Onderzoeksinstrument
Bijzonder boeiend vond ik het onderdeel over zintuigelijke waarneming. Bij een ‘emic’ onderzoek doe je mee met je onderzoeksobject, je gaat bijvoorbeeld mee op apenjacht. Wow, eng! Het is in de antropologie gelukkig toegestaan om emoties te hebben en die te gebruiken in het onderzoek. Zintuigelijke waarneming is een ambacht, waarbij jijzelf het onderzoeksinstrument bent. Hoe zorg je voor een goede kwaliteit van dat instrument? Zelfkennis, je eigen vooroordelen en patronen kennen. Hoe calibreer je? Collegiale toetsing.
Het is belangrijk om neutraal te blijven, Braun noemt dat ‘meervoudig partijdig’. Om je om beurten te verbinden met verschillende perspectieven (bestuurskamer èn werkvloer, mannen èn vrouwen) zonder je in een bepaalde hoek te laten drukken: je ‘bent van iedereen’. Een prachtig, bijna ontroerend voorbeeld is het dorpje in Ethiopië, waarbij argumenten vóór en tegen besnijdenis gevonden kunnen worden bij respectievelijk emic en etic onderzoek.
Auteur Daniëlle Braun …
… studeerde klassieke culturele antropologie, gespecialiseerd in de dynamiek van politiek religieuze systemen in Afrika en Azië. Ze combineerde antropologie met organisatiekunde en was een van de eerste corporate antropologen in Nederland. Ze werkte als docent organisatiekunde, adviseur, directeur van een asielzoekerscentrum, regiodirecteur bij COA en directeur binnen een gemeente. Sinds 2003 is ze ondernemer. Ze schreef De Corporate Tribe en Building Tribes (Beide samen met Jitske Kramer) en Tribaal kantoorgedoe. Daarnaast is ze columniste voor diverse bladen.
Waarom is Patronen een must-read?
Omdat het veranderen van patronen makkelijker gezegd dan gedaan is, cultuurverandering is lastig. Goede help is dus welkom!
Lees Elly d’r Recency en ontdek wat ik zo goed vond aan dit boek!
Ook andere lezers waarderen dit boek:
Bol.com gaf 5 * , Managementboek.nl 4 * .
Goodreads gaf het 4 *, Amazon geeft geen rating
Waar kun je dit managementboek kopen?
Je kunt dit boek kopen o.a. bij Managementboek.nl en bij Bol.com
Of ga naar je lokale boekhandel. Of doe eens duurzaam en kijk voor een exemplaar-met-ervaring bij Boekwinkeltjes. Wie weet is er nét eentje te koop!
Is er een ESCIA Samenvatting van?
Nog niet. Kijk hier van welke boeken wél Samenvattingen zijn! Dat zijn er inmiddels al 40+ !
Is er een ESCIA leestoets van?
Nog niet. Kijk hier van welke boeken wél Leestoetsen zijn!
En wat vind jij?
Wat vind jij van dit boek?
Misschien heb je een tip voor een Must-Read? Laat een reactie achter!
Abonneer je hier op de kwartalige nieuwsbrief.
Of abonneer je op de blog-updates! Vul hier je emailadres in en ontvang tot 2x per week mijn blog in je inbox.