Ik las Menselijke gebreken voor gevorderden van Roos Vonk uit 2011. Een heerlijke bundel met (bewerkte) columns over psychologie in een fijne, luchtige schrijfstijl. En: die gebreken hebben we, 13 jaar later, nog steeds!
Hoezo voor gevorderden? vroeg ik me af. Dat zit zo: Vonk refereert in elk stuk de verschillende psychologische theorieën naar de vermelding elders in het boek én naar de betreffende column in haar vorige boek: Ego’s en andere ongemakken, wat psychologie voor beginners zou zijn. Is dit boek dan ingewikkeld? Nee zeker niet, het is heel toegankelijk geschreven met goede uitleg en heel aansprekende en grappige voorbeelden. En als je dus meer wil weten over een bepaald ‘gebrek’ kun je heel snel verder de diepte in. Slim bedacht!
Psychologie lijkt een vakgebied te zijn waarin we wel steeds méér weten over hoe ons brein nu eigenlijk werkt, maar waarin iets oudere theorieën niet snel onzin blijken te zijn. Dat maakt dat oudere boeken relevant blijven, en dit boek dus ook. Ook is het vakgebied zo uitgebreid, dat je nooit uitgeleerd bent, zeker als amateur niet, hoeveel je ook leest. En inderdaad, ik las weer veel nieuws. Zoals de relatie tussen lichaam en hersenen: als je blij bent lach je, en als je lacht (een pen tussen je tanden houdt) word je blijer. Dit heet embodiment, en het lach-voorbeeld kende ik al. Maar niet dat mensen met een warme kop koffie in hun handen positiever over andere oordelen dan mensen met ijskoffie. Fysiek warm leidt tot mentaal warm. En andersom ook: als je je verlaten of afgewezen voelt, heb je het kouder. Dat verklaart ook wat mij al eerder opviel: als ik in de zon boeken lees, ben ik positiever in mijn recensies dan als ik koukleumend op de bank aan het lezen ben. Daarom heb ik dan ook leestijd (in de zon) en (samenvattingen-)schrijftijd (als de zon weg is). Ik snap nu waarom dat zo goed werkt. Wat viel me nog meer op?
Coaches en therapeuten
Een kwart van de Nederlanders heeft een coach, zo stelt Vonk, van de topmanagers zelfs 40%. Zo’n coach kost tussen de 100 en 250 EUR per uur. Er is geen onderzoek naar de effectiviteit van al dit gecoach, er zijn er simpelweg teveel (want iedereen mag zich coach noemen), en met teveel variatie in aanpak. Toch lijken mensen er baat bij te hebben. Sja, sommige problemen gaan vanzelf over, praten met de buurvrouw helpt óók, en dan is er het placebo-effect: het idee dat je er wat aan doet, leidt al tot verbetering. En hoe duurder de coach, hoe sterker dit effect. Dan de therapeut: afgestudeerde psychologen die maar 80 EUR kosten en vaak vanuit de verzekering vergoed worden. Toch zijn ze minder populair. Hoe kan dat? Nou, loop je bij een therapeut, dan ben je sneu; heb je een coach, dan ben je interessant. Trouwens, de coaches zijn óók geholpen: die hebben als passie ‘mensen helpen’, dat ontdekten ze …. tijdens een coachtraject. (Jammer dat ze voor ‘coach’ en niet voor ‘verpleegkundige’ kozen.)
Mooie vrouwen
Wist je dat de mentale prestaties van mannen achteruitgaan als ze met een vrouw hebben gepraat? Meer dan na een gesprekje met een man? En dat die achteruitgang sterker is naarmate de vrouw mooier is? De man doet dan nog meer zijn best indruk te maken, en dat is mentaal inspannend. Vrouwen hebben minder last van dit fenomeen: man of vrouw, knap of niet, het maakt niet uit. Misschien zijn vrouwen meer geoefend in ‘je best doen om in de smaak te vallen’?
En zo zijn er nog ontelbare andere gebreken uitgewerkt ….
Ik gaf het boek 4 *.
Koop Menselijke gebreken voor gevorderden
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken. Abonneer je hier op de kwartalige nieuwsbrief of op de wekelijkse blog-updates!