Zo’n oud boek, en zo vaak in de referenties van managementboeken over leiderschap! Daar moest ik meer van weten! Ik las Meditations van Marcus Aurelius, in het Nederlands: Overpeinzingen, geschreven tijdens een veldtocht tussen 170 en 180 AD. Deze dagboeknotities geven verrassend tijdloze levens- en leiderschapslessen, in een moderne vertaling. Bijzonder om te lezen dat we al bijna 2000 jaar met dezelfde thema’s worstelen!
Het compacte (management)boekje Overpeinzingen …
… bestaat uit 12 ‘boeken’ met daarin een aantal filosofische notities over een bepaald onderwerp. Het is geen betoog, je kunt rustig een paar maanden doen over het overpeinzen van de Overpeinzingen. Het gaat voornamelijk over logos, de logica of rede, en ‘het goede doen’, logisch voor iemand die de laatste ‘Goede Keizer’ van het Romeinse rijk was. Daarnaast las ik veel over het scheiden van de zaken die je wèl en niet kunt beïnvloeden, en dat je je over het laatste niet slecht hoeft te voelen, maar het moet accepteren. Dat is de Stoïcijnse filosofie, waarvan Marcus Aurelius een aanhanger was.
Impactvolle overpeinzingen
Een mooi voorbeeld is overpeinzing 12 uit boek 4 (4-12): Two kinds of readiness are constantly needed: (i) to do only what the logos of authority and law directs, with the good of human being in mind; (ii) to reconsider your position, when someone can set you straight or convert you to his. But your conversion should always rest on a conviction that it’s right, or benefits others – nothing else. Not because it’s more appealing or more popular. Authenticiteit is ook een thema wat veel terugkomt, niet alleen authentiek zijn als persoon maar ook als leider. Boeiend dat dit thema in bijna 2000 jaar vrijwel niet is veranderd. We worstelen er nog steeds mee.
En 6-6: The best revenge is not to be like that. Hier heb ik een paar weken op lopen kauwen. Want mijn eerste reactie op een (vermeende) onrechtvaardigheid is vaak om het terug te doen. Jij laat mijn vraag 3 weken liggen? Dan laat ik jouw berichtje ook weken onbeantwoord. Hoe kinderachtig, en wat zegt het over mij?
Simpel en vergelijkbaar is 10-16. To stop talking about what the good man is like, and just be one. Rolmodel zijn is impactvoller dan boeken schrijven, zou je kunnen zeggen.
In 9-42 las ik een lang stuk over ‘onbetrouwbare mensen’. Het komt erop neer dat je eigen logos, je gezonde verstand, je had moeten waarschuwen voor die onbetrouwbaarheid. Als het dat niet deed, of jij deed er niets mee, wiens schuld is het gevolg van de onbetrouwbaarheid dan? Die van jezelf toch zeker. En als je het goede deed, maar dat gebaar werd niet beantwoord met iets goeds, nou en? Moet je dan echt een beloning krijgen voor ‘het goede doen’? Je voeten zijn gemaakt om te lopen, die krijgen ook geen beloning. Het is hun functie. De mens is gemaakt om anderen te helpen. Dat is onze functie. Ik vond dit een prachtige stelling en dacht hier tijdens mijn vakantie nog vaak over na (als we genegeerd werden door de Franse obers…en toch beleefd bleven en fooi gaven).
Dan 11-35. Grapes. Unripe … ripened … then raisins. Constant transitions. Not the ‘not’, but the ‘not yet’. Prachtig, uit een hoofdstuk dat gaat over de onvermijdelijke, natuurlijke dood. Waarom je verzetten? Het is natuurlijk, het hoort erbij, kijk maar naar de natuur. Dat doet Marcus Aurelius heel vaak, ons eraan herinneren dat we onderdeel zijn van de natuur, die fasen kent, een levenscyclus, en waarbij alles (af)sterft.
Evaluatie Overpeinzingen
Er staan veel tijdloze, impactvolle overpeinzingen in dit boekje. Natuurlijk was Marcus Aurelius een kind van zijn tijd, dus is er ook veel te lezen over zijn relatie met de goden en zijn tijdsgenoten. Die zijn vaak minder tijdloos, maar wel heel interessant, omdat het een beeld geeft van het dagelijks leven in die tijd. (Een aardige overpeinzing: vraag de goden niet om nare dingen niet te laten gebeuren, maar bid om de angst ervoor weg te nemen).
De dagboeknotities zijn vertaald naar modern Engels, heel knap om de kern te behouden en het toch uiterst leesbaar te maken.
Ik vind het boekje vooral waardevol omdat het aangeeft dat veel van de thema’s waarmee wij nu worstelen, al (minstens) 2000 jaar bestaan. Ik verwacht daarom niet (meer) dat we het nu, door het lezen van een management- of zelfhulpboek, even zullen oplossen. De worsteling op zich is al waardevol. Dat maakt het boekje relevant, ook al zul je er misschien weinig ‘nieuws’ in lezen, aangezien alle overpeinzingen al tientallen jaren de basis vormen van de moderne managementliteratuur.
Grappig: ik kende Marcus Aurelius alleen als de keizer die in de film Gladiator Maximus als opvolger benoemde, maar dat blijkt historisch onjuist. Zo ‘goed ’was hij nu ook weer niet… Dit boekje wel!
Ken je dit boek? Wat vond je ervan?
Ik gaf het 4 1/2 *
Je kunt dit boek kopen o.a. bij
- Managementboek.nl
- Bol.com
- Libris.nl, steun je lokale boekhandel
- Bazarow, steun de schrijver
- Boekwinkeltjes, lekker duurzame exemplaren-met-ervaring
Keus genoeg!
Verder lezen
De Amerikaanse schrijver Ryan Holiday heeft een flink aantal boeken op zijn naam staan over de Stoïcijnse levenslessen. Ik las bijvoorbeeld Ego is the Enemy, Ego is de vijand in het Nederlands, en werd geraakt door de voorbeelden die hij geeft van bekende internationale zakenmensen en politici. Lees wat ik erover schreef toen ik dit boek als #47 op mijn Must Read lijst zette. Ik vond het zo goed, dat ik er ook een Samenvatting van schreef: koop deze in mijn webshop.
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken. Abonneer je hier op de kwartalige nieuwsbrief.
Of abonneer je op de blog-updates!
[email-subscribers-form id=”1″]