Een boek met lijstjes, dat ken ik nog van Japke-d. maar dit boek is heel andere koek. Ten eerste is het dik, heel dik, en bevat het 607 lijstjes. Ten tweede gaat het specifiek over journalistiek, maar ik zeg: media in het algemeen. Ten derde is het ook een flink stuk geschiedenisles, superboeiend. Ten vierde vond ik het superleerzaam, dit QWERTY van Arendo Joustra uit 2024!
De besluiten die we nemen worden beïnvloed door onze media. Die media, en alles daaromheen, hebben dus grote invloed op onze maatschappij. Daar wat meer inzicht in krijgen is dus bepaald nuttig. Dit boek is een soort encyclopedie en ongelofelijk breed. Je kunt heerlijk grasduinen in de bijna 1000 (!) bladzijden die het telt. Ik las veel nieuws, en moest om sommige lijstjes lachen en (veel) andere fronsen.
Het boek QWERTY …
… ‘beoogt niets nieuws te vertellen’, zo stelt het voorwoord, verwijzend naar de ondertitel: Journalistiek samengevat in 607 lijstjes. Ik snap het uitgangspunt, het gaat om veel historische feiten. En waarom heet het QWERTY? Omdat deze toetsenbordindeling ooit werd gekozen voor de typemachine, die nog met hamertjes werkte. Die hamertjes mochten elkaar niet raken, wat zou gebeuren als die voor veelgebruikte letters dicht bij elkaar zouden staan. Inmiddels is het niet meer nodig natuurlijk, maar toch houden we er aan vast. En zo is ook in het boek het verleden sterk verbonden met het heden. En heeft het óók een item wat over QWERTY gaat, natuurlijk.
Maar het boek vertelde me wel degelijk iets nieuws. Ik begon te lezen bij het begin, over advertenties, de Gouden Loeki, de Loden Leeuw, de Effies, Windeieren (over misleidende marketing), slechte slogans … Vooral die laatste vond ik nuttig, ik heb ook de neiging oubollig-grappig uit de hoek te komen. Oppassen dus! Ook handig: een column-checklist. Daarin móét je eigen mening, niet een verzameling van de meningen van anderen. Jezelf citeren is dan weer ‘not done’. Ik wil dit item, op pagina 79, graag onder de aandacht brengen van de huidige columnisten …. en degenen die de columnisten verketteren voor het hebben van een eigen mening.
Vrouwen, Persvrijheid en meer.
Ik las ook een aantal lijstjes over vrouwen, helemaal achterin het boek. Het eerste wat me opviel is dat we als laatste aan de beurt kwamen, vanaf pagina 946. Toen pas viel het me op dat de onderwerpen alfabetisch gerangschikt zijn: Advertenties, … Columns, … Vrouwen. Er is ook een onderwerp LHBTIQ+. De lijstjes over Persvrijheid, waaronder de WOB, zijn ook zéér boeiend, en ook die over de gasten van de diverse talkshows. Opvallend is dat het % vrouwelijke gasten relatief laag is, gemiddeld 36%. Ook las ik een lijstje van de beste onderzoeksjournalistieke producties, die De Loep wonnen, in verschillende categorieën: controlerend (2022:gaswinning), opsporend (seksueel misbruik), signalerend (BBB). Interessant!
De zeven hoofdzonden van de boekrecensent
En, hoe leuk, een onderwerp Recenseren! Met lijstjes over muziekrecensenten, toneelrecensenten, popjournalisten en jawel, boekrecensenten, onder het kopje: De zeven hoofdzonden van de boekrecensent. Eerst lezen we over de kortste recensie: ‘Niet opendoen’, behorend bij het boek De klop op de deur. Ja, zo kort schreef ik ze nog niet. Te kort is gelukkig niet één van de zeven hoofdzonden.
Wel zijn dat: 1. Luiheid: een boek maar tot halverwege lezen, omdat je toch wel weet wat je wilt schrijven. ‘Alleen de auteur van het boek heeft het door.’ 2. Twee petten: niemand kan leven van kritieken schrijven, maar voordat je het weet zit je in een jury die de eerste prijs toekent aan een boek dat jij hebt afgekraakt. 3. Vriendjespolitiek: In het literaire wereldje kent iedereen elkaar (in het managementboekenwereldje trouwens ook – ESC). ‘Toch doe je er goed aan schrijvers op afstand te houden.’ 4. Overmoed: Bedwing de neiging om zélf een roman (of managementboek – ESC) te schrijven, het ‘ontneemt je de ruimte anderen de maat te nemen’. 5. Rivaliteit: Je vindt jezelf de beste recensent (anders kun je net zo goed stoppen) en toch vertoon je kuddegedrag door het boek te prijzen dat iedereen goed vindt. 6. Eerzucht: Al neemt niemand kritiek nog serieus (oh?), als je een bestseller prijst, lijkt het of dat boek goed verkoopt dankzij jouw recensie. 7. Zuur: Het is te makkelijk om een boek af te kraken omdat het geen meesterwerk is, zoals op de achterflap staat.
Evaluatie
Laat ik eerlijk zijn: ik las (nog) niet álle lijstjes, dus ja, lui. Misschien is de rest wel héééél saai …. Maar wat ik wél las, was interessant, relevant, natuurlijk onderbouwd, hoewel de bron ook een mening kon zijn (zoals bij de zeven hoofdzonden) en prima gepresenteerd door de clustering in 31 categorieën. De lijstjesvorm is natuurlijk bij uitstek geschikt om elke dag een afgerond stukje te lezen.
En ja, ik leerde er wat van, dat is voor mij heel belangrijk.
Ik gaf het boek 4*
Ken je dit boek? Wat vond je ervan?
Koop dit boek
o.a. bij
of
Libris.nl, steun je lokale boekhandel
Voor bovenstaande links krijg ik een beetje provisie. Zonder provisie:
Boekwinkeltjes, lekker duurzame exemplaren-met-ervaring
Keus genoeg!
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
Abonneer je hier op de kwartalige nieuwsbrief of op de wekelijkse blog-updates!