Samenvatting van - De meeste mensen deugen

Ik schreef een een korte samenvatting (60 minuten) van het managementboek De meeste mensen deugen uit 2019 van Rutger Bregman. We zijn niet van nature slecht, we denken alleen dat we dat zijn, en daarom gedragen we ons zo. En we denken dat, omdat we veel historie èn onderzoeken verkeerd interpreteren. We kunnen de wereld dus verbeteren door uit te gaan van het goede. Hoe simpel kun je het maken?

Direct naar de Samenvatting

In het managementboek De meeste mensen deugen …

… gaat Bregman in op een aantal bekende onderzoeken uit voornamelijk de 60-er jaren, die onderbouwen dat de mens van nature slecht is. Deze onderzoeken zijn bekend geworden door onder andere bestsellers als Het beslissende moment (The tipping point) van Malcolm Gladwell, en Ondergang (Collapse) van Jared Diamond. Vele lezers zullen deze boeken kennen, en waarschijnlijk ook de ontkrachting van de conclusies ervan, die een aantal jaren geleden breed de pers haalden. Op die vervolgonderzoeken wordt in dit boek uitgebreid ingegaan. Maar Bregman behandelt zoveel onderzoeken dat er ook veel minder bekende onderwerpen opgenomen zijn, zoals het fokken van zilvervossen, een waar gebeurde Lord of the Flies, en soldaten die niet schieten.

Het nocebo-effect

Bregman verklaart veel ontwikkelingen vanuit het ‘nocebo-effect’, de tegenhanger van het placebo-effect. Er zijn onderzoeken geweest waar mensen een nepmedicijn (placebo) kregen. Dit medicijn had geen werkende stof, maar patiënten ervaarden toch positieve resultaten omdat ze dachten dat het nepmedicijn zou werken. Bij het nocebo-effect werkt dit omgekeerd. De verwachting van een negatief effect bevordert het optreden van dat negatieve effect. Wanneer een patiënt gelooft dat een medicijn niet goed zal werken, zal de werking van het medicijn minder worden.

Bregman stelt dat ons negatieve mensbeeld (het dunne laagje beschaving dat verdwijnt als we onder druk staan, oftewel de vernis-theorie) een nocebo is. Als we geloven dat we van nature slecht zijn, gaan we elkaar zo behandelen en ons daardoor ook zo gedragen.

NS Publieksprijs

Dit boek won de NS Publieksprijs, en dat verbaast me niet.