Veel organisaties bevinden zich in een innovatiecrisis. Uit een survey blijkt dat 80% van de werknemers vindt dat hun organisatie niet de middelen beschikbaar stelt om innovaties te ontwikkelen. Slechts 50% krijgt überhaupt erkenning of een beloning voor het ontwikkelen van nieuwe ideeën. Aldus het boek Het geheim van disruptie van Menno Lanting uit 2019. Dit boek kun je zien als de samenvatting van zijn eerdere boek De Disruptieparadox.
In Het geheim van disruptie…
… legt Lanting uit waarom innovatie zo weinig prioriteit krijgt. Innovatie gaat bijna altijd (op den duur) ten koste van de huidige markt. Door de status-quo bias kunnen (de leiders van) bedrijven niet accepteren dat hun huidige, winstgevende markten zullen verdwijnen. Echter, als jij niet innoveert, doet een ander het wel voor je, daar zijn genoeg voorbeelden van.
Wat is disruptie?
Wat heeft innovatie met disruptie te maken? En wat is disruptie eigenlijk? Lanting gebruikt hiervoor de definitie van disruptie-goeroe Clayton Christensen: een proces van opeenvolgende fasen, waarbij een innovatie eerst kleine nieuwe markt creëert, dan snel verbeterd wordt en die markt uitbreidt, vervolgens groeit ten koste van de bestaande markt en ten slotte deze overvleugelt.
In het begin is een aankomende disruptie dus moeilijk te onderscheiden van een gewone innovatie, mede omdat de innovaties veelal binnen bestaande marktpartijen plaatsvinden. Pas als er verschillende innovaties samenkomen, de toekomstige wensen van klanten (die deze wensen zelf nog niet eens kennen) leidend zijn, een nieuw businessmodel ontstaat èn de organisatiestructuur passend is, kan disruptie ontstaan.
Paradox
Het geheim van disruptie is dat het paradoxaal is. Menno benoemt 4 paradoxen: Snel versus langzaam, kans versus bedreiging, ratio versus emotie, en exploitatie versus exploratie. Daarnaast geeft hij in het boek twee strategieën voor disruptieve innovatie (‘van onderaf’- een goedkoper alternatief bieden en ‘van bovenaf’- exclusiviteit bieden) en een vijf-stappenplan voor ‘echte vernieuwing’.
Mooi beschrijft Lanting hoe disrupties soms heel langzaam gingen: de auto heeft niet pats, boem, de paardenkoets verdrongen. Daar ging tig jaar overheen en ertussen in werden eerst nog de paardentram en daarna de elektrische tram populair. Maar toen voor de auto eenmaal het omslagpunt was bereikt, ging het snel. Dit is de snel-langzaam paradox: op tijd kansen ontdekken, geduldig afwachten tot het omslagpunt is bereikt en dan direct versnellen.
Ook mooi zijn de voorbeelden van innovaties die (nog) niet disruptief zijn, maar de bestaande markt uitbreiden. Airbnb (ontstaan toen de oprichters ‘airbeds’, luchtbedden, in hun flat aanboden voor platzak conferentiegangers) is gericht op mensen die nooit een dure hotelkamer zouden boeken, budget vliegmaatschappijen zijn gericht op mensen die anders nooit een verre bestemming zouden kunnen betalen.
Evaluatie
Zoals alle eerdere boeken van Lanting is dit weer een prettig geschreven en erg pragmatisch boek. De belemmeringen (teveel focus op korte termijn doelen, teveel zoeken naar consensus, van Innovatie een afdeling maken in plaats van een mentaliteit) zijn heel herkenbaar, de voorbeelden hoe het wèl moet heel inspirerend. Hier kan iedereen direct mee aan de slag.
Wat dacht je van het uitgangspunt van 3M: ‘iedereen heeft het recht om te experimenteren’. In plaats dat de experimenterende medewerker moet motiveren waarom een innovatie doorgang moet vinden, is het juist de innovatie-nek-omdraaiende manager die moet onderbouwen waarom het niet zal werken. Eenvoudig te implementeren, toch?
Het boek is erg compact: 82 pagina’s in klein formaat. Toch ziet Lanting kans om naast het opnemen van de kern van zijn eerdere boek De disruptieparadox, ook nog ruimte te maken voor aansprekende voorbeelden. Denk aan Apple, Tesla, 3M.
De noten ofwel de literatuurlijst is relatief uitgebreid. Veel verwijst naar URL’s, en dat is erg prettig om specifieke voorbeelden nog eens na te lezen. Als de pagina’s tenminste niet verdwenen zijn (zoals bij de innovatie survey), alsof het paardenkoetsen zijn…..
Je kunt dit boek kopen voor €15,00 bij Managementboek.nl en Bol.com.
Verder lezen?
Natuurlijk is de eerste optie voor meer diepgang over dit onderwerp, Lanting’s eerdere boek te lezen: De disruptieparadox uit 2017. Deze geeft met name de 5 stappen meer body. Bestel het bij Managementboek.nl of Bol.com.
Alle andere boeken van Menno Lanting zijn ook zeer de moeite waard. Ga naar de auteurspagina van Menno en lees alles over zijn andere boeken én over hemzelf.
Verder zijn de boeken van disruptie-goeroe Clayton Christensen de moeite waard, Lanting gebruikt diens gedachtengoed regelmatig. Zijn beroemdste boek is Het innovatie dilemma uit 1997. Deze bestseller presenteerde als eerste de baanbrekende gedachte dat fantastische bedrijven ten onder kunnen gaan, juist omdat ze alles goed doen – voor hun bestaande klanten. Ze worden links en rechts ingehaald door nieuwkomers die, met aanpassingen aan de technologie of dienst, nieuwe klanten weten te vinden. Bestel het bij Managementboek.nlof Bol.com
Bedrijven onderschatten innovaties soms. Dat komt doordat het lang kan duren voordat het omslagpunt wordt bereikt en opeens heel snel (exponentieel groeiend) de markt wordt veroverd. Lanting refereert voor dit proces naar Malcolm Gladwell’s bestseller The Tipping Point, in het Nederlands uitgebracht als Het beslissende moment. Zoals alle boeken van Gladwell een feestje om te lezen! Bestel het bij Managementboek.nl of Bol.com.
De status quo bias, die ons ervan weerhoudt om te innoveren, wordt mooi uitgelegd door Daniel Kahneman. Deze schreef de bestseller Thinking, fast and slow, in het Nederlands Ons feilbare denken. Een heerlijk boek waar al onze vooroordelen (biases) aan de orde komen, hoe onlogisch ook. Ik schreef er daarom een Samenvatting van. Lees hier meer over deze MustRead!
Elly Stroo Cloeck is specialist op het gebied van GRC en Internal Audit. Daarnaast schrijft ze samenvattingen en recensies van managementboeken. Ze ontving dit boek van Managementboek.nl om te recenseren.
Je kunt je hieronder abonneren op de blog-updates, ongeveer 2x per week.