Wat hebben Lencioni, Marquet, Tuckman, Jung, Hill, Belbin, Offman, Leary, Kahneman, Thaler, Hewestone, Solomon Asch, Eberspächer, Sherif, Hackman, Milgram, Tyler, West, Obama, Frank de Boer, Robin van Galen, Marc Lammers, Anton Van Asch, Schippers, Tjepkema, en nog een aantal niet genoemde (zoals Bateson) bekende en minder bekende denkers en team-experts gemeen?
Hun theorieën en inzichten worden als basis gebruikt in het boek Mindhacking voor teams van Ronald van Aggelen. Maar wat is mindhacking eigenlijk? Mindhacking is de moderne term die de auteur geeft aan het beïnvloeden en manipuleren van mensen, met dit verschil dat je niets doet tegen hun wil. Met mindhacking is het doel, het eindresultaat, van tevoren bepaald èn ben je transparant over dat resultaat en de ambities om daar te komen. Het boek is een vervolg van het in 2017 gepubliceerde Mindhacking.
Als je als teamleider of teamlid zou willen dat je team beter samenwerkt, of succesvoller is, dan kun je de mindhacks in dit boek gebruiken om je teamleden te beïnvloeden, zo stelt de auteur. Hij geeft ook aan dat er qua theorieën niets nieuws in het boek staat maar dat hij laat zien hoe je die met mindhacking in de praktijk brengt.
Na de inleiding van hoofdstuk 1, komt in hoofdstuk 2 het gedachtengoed van Napoleon Hill aan de orde, en 16 hieraan ontleende mindhacks. In hoofdstuk 3 worden de theorieën van Jung, Tuckman, Lencioni, Belbin, Leary en Offman kort uiteengezet en hier en daar gecomplementeerd met voorbeelden van mindhacks. In hoofdstuk 4 wordt het onderwerp Leiderschap (inclusief Leadership Intent) opgepakt, in hoofdstuk 5 Agile (inclusief het boek ‘Turn the ship around’) en in hoofdstuk 6 Topsporters. Hoofdstuk 7 en 8 zijn 2 ‘masterclasses’ waarin onder andere zelfsturende teams en talking points worden besproken. Heel veel onderwerpen dus in een relatief dun boek.
De theorie wordt geïllustreerd met een aantal ‘karikaturen’ van teamleden en bijpassende mindhack. De eerste, in de inleiding, is van Paul de specialist. Een herkenbaar profiel, maar wat doet het hier? Pas in hoofdstuk 3, bij Belbin, wordt ingegaan op de verschillende teamrollen, waarvan de specialist er één is. De verwijzing in dit karikatuur naar Kahneman’s (niet Kahnemann’s, beste Ronald) systeem 2 wordt pas in hoofdstuk 6 uitgelegd. Zo’n illustratie levert voor mij meer vraagtekens dan helderheid op. Trouwens, jammer voor Caroline de bronnenonderzoeker: er is geen enkele mindhack voor haar opgenomen. Zij is vast niet meer te helpen.
Ik vond de leesbaarheid niet super, kon niet echt de rode draad ontdekken en begreep soms hele paragrafen niet (dat kan natuurlijk aan mij liggen). Het boek pakt uit een grote hoeveelheid bekende managementliteratuur (de ‘klassieke teamtheorieën’) de hoofdlijnen en verbindt dat met mindhacks. Die hoofdlijnen zijn vaak net te kort of te gefragmenteerd weergegeven om het goed te kunnen begrijpen. Het doet wat denken aan een abstract mozaïek, vele mooie kleine stukjes aan elkaar geplakt zonder dat er een herkenbaar beeld naar voren komt.
De link tussen deze managementliteratuur en de mindhacks doet soms geforceerd aan. In feite zijn vrijwel alle interventies om teams beter te laten samenwerken, vormen van beïnvloeden van gedrag, en voegt het uitlichten van een paar hiervan en het een mindhack noemen, voor mij niet zoveel toe.
De redactie heeft een paar steekjes laten vallen met typo’s (w.o. Kahnemann), grammatica (het stellen van doelstellingen), onduidelijke zinnen, maar ook met een paragraaf op de tweede (!) pagina van het boek: de auteur licht ‘framing’ als mindhack techniek toe met een speech van Obama aan zijn team ‘na zijn nederlaag’. Die speech werd gehouden op 20 januari 2017. Toen had Obama er 2 termijnen opzitten als president. Hoezo nederlaag? Jammer genoeg zet dit voor mij gelijk de toon voor het boek, ik ben geframed hierdoor, denk ik.
Van Aggelen gaat in dit boek niet concreet in op de technieken van Mindhacking (framing, nudging, etc), waardoor ik bij veel voorbeelden noteerde: ‘Hoe dan?’ Natuurlijk zijn al deze technieken in het eerder gepubliceerde ‘Mindhacking’ aan de orde gekomen. Hier waarschuwt de auteur dan ook voor in het eerste hoofdstuk. In ‘Mindhacking voor teams’ is er een paragraaf gewijd aan een ‘opfriscursus’ mindhacken, maar deze is te summier voor mensen die het eerdere boek helemaal niet gelezen hebben. Is dit is een slimme mindhack om de lezer óók het eerste boek te laten aanschaffen?
Je kunt dit boek voor EUR 23,95 kopen bij Managementboek.nl en Bol.com
Verder lezen?
Zonder reclame te willen maken, denk ik toch dat het zinvol is het eerder gepubliceerde boek Mindhacking te lezen (mocht je dat nog niet gedaan hebben), zodat je de in ‘Mindhacking voor teams’ opgenomen mindhacks ook praktisch kunt uitvoeren. Je kunt dit boek voor EUR 23,95 kopen bij Managementboek.nl en Bol.com
Wat team-theorieën betreft, is het beter direct naar de bron te gaan, en de oorspronkelijke boeken over het gedachtegoed van de bekende team-experts te lezen.
Voor Patrick Lencioni is is dit ‘De vijf frustraties van teamwork’. De hoofdpersoon van deze leiderschapsparabel, Catherine Peterson, ziet zich als ceo voor de taak gesteld een team te leiden dat onderling zo in conflict is geraakt dat het de hele organisatie negatief beïnvloedt. Gaandeweg openbaren zich vijf grote frustraties waarmee die de samenwerking saboteren: gebrek aan vertrouwen, angst voor confrontatie, gebrek aan betrokkenheid, afschuiven van verantwoordelijkheid en niet-resultaatgericht werken.Je kunt dit boek voor EUR 20,00 kopen bij Managementboek.nl en Bol.com
Over de teamrollen van R. Meredith Belbin lees je meer in ‘Teamrollen op het werk’. Een goed team is geen willekeurige verzameling individuen, maar bestaat uit teamleden met verschillende rollen. Om optimaal te functioneren, moet elk teamlid de rol vervullen die hem van nature het beste ligt. Het boek geeft antwoord op de vragen: Hoe ontwikkelt u zelfinzicht bij de teamleden? Hoe zorgt u voor goede samenwerking en wisselwerking tussen teamleden? Hoe herkent u geschikte kandidaten voor een team? Hoe bevordert u onderlinge afhankelijkheid van teamleden? Hoe zorgt u dat het team goed aansluit bij de organisatie? Je kunt dit boek voor EUR 27,50 kopen bij Managementboek.nl en Bol.com
Timothy Leary beschreef zijn bekende roos in ‘Interpersonal Diagnosis of Personality‘ een vrij oud, vrij duur en alleen in het Engels beschikbaar boek uit 1957. Je kunt dit boek voor EUR 58,50 kopen bij Bol.com Een recente interpretatie van zijn model is opgenomen in ‘De roos van Leary‘ van Bert van Dijk en Anne-Lies Hustings uit 2019. Hierin lees je hoe je conflicten kunt oplossen, een te dominante of juist te teruggetrokken collega in beweging krijgt, mensen voor je ideeën wint, gestagneerde samenwerking vlottrekt, enzovoorts met behulp van Leary’s gedragsvarianten. Meer informatie bij Managementboek.nl en Bol.com.
Elly Stroo Cloeck is projectmanager en auteur bij ESCIA. Ze schrijft recensies en samenvattingen van managementboeken, verzorgt managementboek-gebaseerde permanente educatie èn is jurylid voor ‘Managementboek van het jaar 2020’. Let op: dit boek dingt mee naar die titel, maarrrrrrr……er zijn 6 Juryleden en we lezen 240 titels, dus uit bovenstaande recensie kun je maar hééél weinig afleiden over de plaats van dit boek op de uiteindelijke ranglijst.