‘Opstaan en weer doorgaan’. Klinkt simpel, maar is het niet. Als je figuurlijk op je plaat gaat door een zakelijke mislukking, of een kwetsende opmerking, kun je doen alsof er niets aan de hand is, of wrok koesteren, of het opgeven. Of veel koekjes eten. Of onderzoek doen en Sterker dan ooit weer opstaan, zo betoogt Brené Brown in dit fijne boek uit 2015.
We kennen Brown nog van de bestsellers De moed van imperfectie en De kracht van kwetsbaarheid, en de centrale thema’s daarin, ‘goed genoeg zijn’ en ‘kwetsbaar zijn’, komen in dit boek nadrukkelijk terug. Want het gaat over de moed je te laten zien, zelfs als je weet dat je op zeker moment mislukt, je schaamt, een gebroken hart oploopt. Op die momenten heb je een keuze, en het ‘vertraagd’ doorlopen van het proces van vallen en opstaan helpt je die keuze bewust te maken. Zodat je sterker opstaat. Zeer zinnig!
Sterk vond ik de stelling dat we tegenover anderen ons falen mooier voorstellen dan het is, we noemen het even en gaan dan direct door naar het succes wat erná kwam. Alsof falen makkelijk is, geen pijn doet. We verheerlijken het falen, maken het hip. Maar het gaat erom toe te geven dat het verschrikkelijk is, uitzoeken waarom en het gebruiken om beter te worden.
Het managementboek Sterker dan ooit …
… gaat uit van 3 fasen: Rekenschap geven – Stoeien – Revolutie (in het Engels Reckoning – Rumble – Revolution).
Rekenschap geven
Rekenschap geven gaat over het belang van het erkennen van je emoties en nieuwsgierig worden naar het waarom van die emoties. Brown vindt dat er te weinig aandacht is voor onze emoties, en wijt dat deels aan de opvoeding (het is zinloos, teken van zwakte, lost de problemen niet op) en deels aan onze taal, die te beperkt is om emoties goed te kunnen beschrijven.
Wat is stoeien?
Stoeien wil zeggen tot eerlijkheid komen over de verhalen die we over onze worsteling verzinnen, deze te betwijfelen, te controleren of ze waar zijn. Je eerste verhaal is altijd gebaseerd op je emotie en op zelfbescherming. Ze adviseert dat eerste verhaal rauw, ongeredigeerd, op te schrijven, dit helpt bij de verwerking. Daarna ga je stoeien: je stelt jezelf vragen over dat eerste verhaal.
Over de situatie vraag je jezelf wat je objectief weet, en wat je veronderstelt. Over de anderen in het verhaal vraag je je af welke vragen je aan hen moet stellen om ze te begrijpen, en welke extra informatie nodig is. En over jezelf vraag je je af wat je écht voelt, wat er onder die reactie schuilgaat, welke rol je speelt. Denk aan perfectionisme, vertrouwen, verwijt, spijt, identiteit, kritiek.
Verwijten maken is een manier om je af te reageren. Het liefst verwijten we de ander iets. Maar ook onszelf iets verwijten kan een goed gevoel geven, omdat je dan een oorzaak hebt, het geeft je een gevoel van controle. Maar als dingen zomaar gebeuren, ‘shit happens’, is er geen controle, en dat is pas echt erg. Hierbij behandelt Brown het verschil tussen schaamte (ik ben een prutser, identiteit) en schuldgevoel (ik heb het verprutst, gedrag). Schaamte hakt er meer in, dat is duidelijk.
Als het goed is, heb je na het stoeien de waarheid ontdekt, en nieuwe inzichten opgedaan.
Revolutie
Revolutie slaat op de transformatie die we ondergaan als het sterk-weer-opstaan-proces een gewoonte wordt. Je wordt écht authentiek, en dat is in deze wereld best revolutionair. Je kunt het proces van sterk-weer-opstaan natuurlijk ook toepassen in een team of organisatie. Wat zeggen onze eerste verhalen over onze cultuur, over leiderschap, over de communicatie? Maar ook binnen onze samenleving kunnen we er wat mee, als het gaat over racisme, of discriminatie. Je ‘eerste verhaal’ is in feite de stereotypes die we gebruiken. Gebaseerd op gebrek aan kennis of ervaring. En wat nodig is, is rekenschap geven en stoeien.
Veel voorbeelden en tips
Hoe je je rekenschap geeft, hoe je stoeit en (in mindere mate) hoe je het geleerde integreert wordt uitgewerkt met veel voorbeelden en tips. Zo is het opschrijven van je eerste verhaal de eerste stap om te integreren. Brown geeft hiervoor 5 onderwerpen (emoties, lichaam, gedachten, overtuigingen en daden). Ook zou vier dagen achter elkaar 20 minuten schrijven over wat je emotioneel raakt, piekeren en depressiviteit kunnen verminderen. Ervan uitgaan dat mensen in principe hun best doen en zorgen dat je zélf je grenzen aangeeft zijn andere onderdelen van de revolutie.
Caleidoscoop
Dit is een prettig geschreven boek over een relevant, en bijna modieus onderwerp: nuttig falen. Brown is hoogleraar maatschappelijk werk en gebruikt bijbehorende termen die af en toe moeilijk te vertalen zijn. ‘Wholeheartedness’ wordt ‘je volle mens-zijn’, ‘rumble’ wordt ‘stoeien’. Ze pakt het sterker-opstaan-proces vanuit veel verschillende gezichtspunten op, daardoor wordt de volgorde rekenschap geven – stoeien – revolutie regelmatig doorbroken. Als een soort caleidoscoop, met elke draai een ander beeld bestaande uit dezelfde elementen.
Onderzoek én ervaringen
Brown doet onderzoek op basis van de Grounded Theory, dat wil zeggen dat ze zich niet louter baseert op wetenschappelijk onderzoek met gecontroleerde testen, maar dat ze ook ervaringen, verhalen, anekdotes erbij betrekt. Ze is van mening dat persoonlijke ervaringen óók kennis opleveren, en daarom waardevol zijn. Een groot deel van die ervaringen zijn van haarzelf, want toen wist ze natuurlijk precies wat haar hoofdpersoon voelde en dacht. Een grote rol speelt het incident ‘het meer overzwemmen’. Hierin vinden we alle emoties van gekwetst zijn, wrok, schaamte, je niet goed genoeg voelen, verzinnen wat een ander denkt, etcetera, terug. En ook het bijna hilarische verhaal over de publicatie van haar eerste boek (oorspronkelijke titel Hairy Toes and Sexy Rice, uiteindelijk uitgegeven als I Thought It Was Just Me) barst van de herkenbare emoties en reacties. In haar betoog grijpt ze regelmatig terug op die emoties, wat het heel herkenbaar maakt.
Die herkenbaarheid zit hem ook in de vele voorbeelden van ervaringen van anderen, en hun reacties op falen. Je wordt op je werk gepasseerd, krijgt kritiek van familie, je wordt gekwetst door een geliefde. Je wilt je verstoppen, veel koekjes eten, iets tegen de muur gooien, wraak nemen. Je hebt een knoop in je maag, bent pisnijdig of heel verdrietig. Wie kent het niet? Ik denk dat onze eerste reactie vaak is dat je er niet in wilt blijven hangen, maar onderzoek blijkt toch veel effectiever te zijn, zoveel heeft Brown wel duidelijk gemaakt. En dat vereist moed.
En daar heeft ze dus ook een boek over …
Ik gaf het boek 3 ½ *
Ken je dit boek? Wat vond je ervan?
Koop dit boek
o.a. bij
of
of
Libris.nl, steun je lokale boekhandel
Voor bovenstaande links krijg ik een beetje provisie. Zonder provisie:
- YouBeDo, goed voor jouw goede doel
- Boekwinkeltjes, lekker duurzame exemplaren-met-ervaring
- Of lees het gratis via de Bibliotheek of een minibieb…..
Keus genoeg!
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
Abonneer je hier op de kwartalige nieuwsbrief of op de wekelijkse blog-updates!