Samenvatting van - Ja-maar wat als alles lukt?

Ik schreef een een korte samenvatting (35 minuten) van het managementboek Ja-maar, wat als alles lukt? uit 2009 van Berthold Gunster, de grondlegger van Omdenken. Ja-maar gaat over verwachten, analyseren, evalueren. Dat doen we allemaal. Maar, daar kun je ook tevéél van doen, en dan kom je aan beslissen niet meer toe. Decidofobie!

Direct naar de Samenvatting

Het managementboek Ja-maar wat als alles lukt…

….geeft een mooi voorbeeld van Ja-maar gedrag: Harrie en Marieke hebben bij een Franse bistro gereserveerd. Bij aankomst is het vreselijk druk, ze draaien zich subiet om en gaan op zoek naar een ander restaurant. Dat valt tegen. Ze hebben hele hoge verwachtingen van hun perfecte restaurant. Ze vergelijken elke nieuwe optie tegen die verwachting, maar veel voldoet niet. Te druk, te leeg, niet Frans, te duur…..Ze twijfelen en discussiëren, en tenslotte zeggen ze, ‘dan deze maar, het is al zo laat…’. Bij de eerste hap beginnen ze al te evalueren, in de trant van ‘zie je wel…’. Harrie en Marieke besteden heel veel tijd aan verwachten, beslissen en evalueren, wat drie ja-maar activiteiten zijn.

Ja-maar en Ja-en

Harrie en Marieke besteden minder aandacht aan echt kijken naar (en open staan voor) andere opties en zitten ook niet echt rustig te eten (dat zouden ja-en activiteiten zijn). Ze kijken bijvoorbeeld helemaal niet naar andere keukens: Thais, of misschien Belgisch, wat toch dicht bij Frans ligt. Ook overwegen ze absoluut niet om bij een leuk Franse cafeetje naar binnen te stappen. Het moet en zal een bistro zijn. Niet uit eten, maar naar de disco? Het komt niet in ze op. Terug naar de plek waar ze elkaar de eerste zoen gaven? Nee, ze zijn zo gefocust op dineren dat ook iets wat nóg leuker is volstrekt aan ze voorbijgaat.

En als ze dan eindelijk zitten, vergelijken ze alles met hoe het had moeten zijn: niet te vol en ook niet te leeg, niet te duur…..en dat valt dus altijd tegen, er is altijd wel iets dat niet helemaal overeenkomt met het perfecte plaatje. ‘Zie je wel……we hadden toch in dat eerste restaurant moeten gaan eten’. ‘Zie je wel’ is een typische Ja-maar uitspraak.

10 regels om ja-maar te veranderen naar ja-en

Gunster wil ons naar Ja-en gedrag sturen: minder verwachtingen, meer accepteren wat er is en openstaan voor andere opties. Hij giet dit veranderproces in 10 regels: Ja zeggen tegen achtereenvolgens:

‘zijn’,
de werkelijkheid,
dit leven,
je intuïtie,
je vermogens,
je verlangens,
je doelen,
anderen,
elke gebeurtenis en tenslotte:
‘doen’.

Dit klinkt wat abstract en zweverig, maar dat is het niet (allemaal). De 10 regels worden gelardeerd met veel voorbeelden, anekdotes en wetenschappelijk onderzoek.

Waarom is minder ja-maar gedrag nodig? Omdat onze keuzes toenemen, we krijgen steeds meer mogelijkheden waar vroeger maar één juist pad was ten aanzien van religie en kinderen bijvoorbeeld. We moeten steeds meer en sneller beslissen. We kunnen dus niet meer alles analyseren. Ken je de metafoor van de ezel van Buridan? Deze ezel staat tussen twee identieke balen hooi. Hij kan niet kiezen waarvan hij het eerst zal eten en komt om van de honger. Pure rationaliteit levert besluiteloosheid op. Met ja-maar word je dus steeds besluitelozer. Het kan zelfs leiden tot decidofobie, de angst om beslissingen te nemen.

Dit boek weet op een luchtige manier aan te geven dat het ja-maar ook een onsje minder mag. We kunnen meer genieten van het hier en nu, ons minder zorgen maken over wat zou kunnen gebeuren. Dat gebeurt toch wel ….