We willen allemaal leuk werk. Is dat een utopie? Nee hoor! In dit, begin 2020 verschenen managementboek Corporate Rebels van corporate rebels Joost Minnaar en Pim de Morree, lees je over een flink aantal bedrijven waar het wèl leuk werken is. Wat deze bedrijven bijzonder maakt ontdekten de auteurs in een roadtrip die de hele wereld over ging, en niet alleen een boek opleverde, maar een rebellen-beweging met events en een heel bekend (engelstalig) blog.
Corporate Rebels…
…is een beweging waarvoor de auteurs op de ‘Oscars of management thinking’ in november 2019 de Thinkers50 Radar Award wonnen, oftewel, zij zijn hèt talent van de nieuwe lichting managementgoeroes. Ik heb dus bepaald hooggespannen verwachtingen van dit boek.
De auteurs hadden beide goedbetaalde maar vrij vervelende ‘corporate’ banen, raakten geïnspireerd door het gedachtengoed van Ricardo Semler, Simon Sinek en Dan Pink, en zagen het enorme verschil tussen de visie van deze goeroes en hun eigen werkomstandigheden. Daar moesten ze wat mee! Ze maakten een bucketlist van alle mensen die ze wilden spreken, wat leest als de Who’s who in managementland.
Is dit boek dan toch nog de moeite waard om te lezen? We hebben die theorieën immers al vaak gehoord en alle boeken van deze goeroes ook al gelezen. Is dit nu weer een slap aftreksel, waar er al zoveel van zijn?
Nee.
Op deze bucketlist van ‘ususal suspects’ staan ook heel wat onbekende namen. En vooral: heel wat niet-Amerikaanse namen! De gemeente Hollands Kroon bijvoorbeeld. En Handelsbanken. Bunniks plants. Intrigerend. Niet in het minst omdat in het boek met name deze unusual suspects aan bod komen, naast bekendere namen als Patagonia, Semco en Buurtzorg. Dat is een goede keuze geweest.
Het boek is verdeeld in 8 trends, waaraan elk een hoofdstuk is gewijd. 1. Van winst naar doelen en waarden; 2. Van de hiërarchische piramide naar een netwerk van teams; 3. Van directief naar supportive leiderschap; 4. Van plannen en voorspellen naar experimenteren en aanpassen; 5. Van regels en controle naar vrijheid en vertrouwen; 6. Van gecentraliseerd naar gedeelde autoriteit; 7. Van geheimzinnigheid naar radicale transparantie; en 8. Van functie naar talent en ontwikkeling.
Unusual suspects
Elk hoofdstuk heeft een aantal voorbeelden van bedrijven waarin de betreffende trend expliciet is aangetroffen èn een korte samenvatting in de vorm van ‘best practices van over de hele wereld’. De ‘unusual’ suspects onder deze bedrijven zijn onder andere:
- De gemeente Hollandse Kroon, die de slimste gemeente van Nederland wil worden. Ze benoemde 6 kernwaarden: vertrouwen, lef, bevlogenheid, contact, respect en innovatie. Vertrouwen werd in de praktijk gebracht door 70% van de regels af te schaffen (ongehoord binnen overheidsland). Verder heeft deze rebelse gemeente 35 zelfsturende teams met uitgebreide eigen verantwoordelijkheden.
- Het Chinese bedrijf Haier, die zich ontwikkelde van een ouderwetse producent van (slechte kwaliteit) koelkasten naar een platform van startups en micro-ondernemingen. In 5 transformaties bracht Haier steeds meer verantwoordelijkheid èn waardering naar de werkvloer. Leuk voorbeeld hiervan is dat bedenkers van innovatieve ideeën niet alleen beloond worden, maar hun naam aan de innovatie mogen geven, wat natuurlijk veel respect van de collega’s oplevert.
- Het Zweedse Handelsbanken, waar men radicaal gedecentraliseerd heeft en onder andere een eind maakte aan de ‘betweterige beleidsstukken’ van centrale stafafdelingen met mensen die nog nooit contact met een klant hadden gehad.
- Het Zwitserse Haufe Umantis, waar de werknemers zelf hun CEO kiezen, elk jaar opnieuw.
- Het Belgische Ministerie van Sociale Zekerheid. Daar moest de nieuw aangetreden directeur de ambtenaren gelukkig maken en een efficiënte overheid creëren. De directeur laat die hele transformatie door de ambtenaren zelf uitdokteren.
- Het Nederlandse advocatenkantoor Bruggink van der Velden, waar een maximum (geen typefout!) aantal declarabele uren is vastgesteld, namelijk 1128: 47 weken x 4 dagen x 6 uur. Zij geloven dat dit een gezonde balans werk-privé oplevert, en dat dit weer essentieel is voor de creativiteit.
- Het Engelse Smarkets, een wedkantoor met zelfsturende teams, radicale transparantie en zelfgekozen salarissen. Vooral dat laatste vond ik erg boeiend: hoe zorg je dat dat niet de pan uitrijst? Er is een salariscommissie die adviseert, maar belangrijker is dat elk salaris openbaar is.
Best practices
Naast de voorbeelden kunnen we ook veel algemene managementlessen in het boek vinden, veelal ontleend aan de “Thinkers50’ goeroes. Zo is daar het Peter principle: bevorder geen goede professional tot manager. Leidinggeven vereist andere vaardigheden, en zo verlies je een goede professional en ben je een slechte manager rijker. Zorg dat professionals promotie kunnen maken naar vakspecialist, coach, mentor etc. Ook worden een aantal best practices gegeven voor beslissingsbevoegdheid op de werkvloer: de pre-approval (goedkeuring vooraf met als enige eis dat de richtlijnen gerespecteerd worden) en het adviesproces (het advies moet worden ingewonnen bij peers, mag genegeerd worden, maar advies en besluit moeten wel bekendgemaakt worden). Dit is dus gebruikmaken van ‘wisdom of the crowd’.
Erg inspirerend deze voorbeelden en best practices! Maar hoe zorg je ervoor dat jouw bedrijf ook zo’n leuke werkplek wordt? Het boek sluit af met 3 principes die je helpen: 1. Forceer niet, maar inspireer. 2. Experimenteer continu; 3. Creëer een beweging.
Inspirerende amuse
Ik vond dit een erg inspirerend, actueel en leesbaar boek. De best practices zijn niet echt nieuw en ook de voorbeelden zijn hier en daar wel bekend. Toch weten de auteurs aan bijvoorbeeld het welbekende verhaal van Patagonia een draai te geven die het dan toch weer interessant maakt. Veel van wat in het boek staat is nog uitgebreider op hun blog beschreven, ik las bijvoorbeeld met veel interesse een lange en gedetailleerde blog over Haier. Het boek is zo een soort amuse, die je eetlust opwekt voor het blog.
De quotes uit het boek zijn omgekeerd opgenomen. Dat is ludiek, het zet je misschien extra aan het denken omdat je twee keer het boek moet omdraaien. Is dat om aan te geven dat zo’n stelling de huidige praktijk op z’n kop zet? Of beklijft de opmerking dan beter? Ik heb geen idee. Het valt in ieder geval op, en dat zal de bedoeling zijn.
Wat óók opvalt is de manier waarop de interviews zijn beschreven. De auteurs vertellen over de reis naar het kantoor, hoe dat kantoor eruitziet (vaak toch wel erg Corporate, met veel marmer, terwijl de werkruimtes zelf dan modern en knus en inspirerend zijn), wat de geïnterviewde aanheeft, enzovoorts. Dit geeft een heel andere dynamiek dat wat gebruikelijk is bij het beschrijven van best practices. Vaak is het feitelijk en vooral afstandelijk, waardoor niet kunnen zeggen of het een f2f, telefonisch of schriftelijk interview is geweest, of dat de informatie allemaal uit de koker van de communicatie-afdeling kwam.
En heel vaak komt het dus zelfs gewoon uit een ander boek…..wat je al gelezen had…….Dat zal je bij dit rebellenboek niet zo snel overkomen. Of had jij wèl al alles gelezen over Hollandse Kroon en BvdV?
Ik geef dit boek plus bijbehorend blog 4 1/2 *
Je kunt dit boek kopen bij Managementboek.nl en bij Bol.com
Verder Lezen?
Lees in ieder geval het blog van Corporate Rebels!
De auteurs stellen in het begin geïnspireerd te zijn door Ricardo Semler, Simon Sinek en Dan Pink. Dat moeten dan de bestsellers Semco Stijl (in het Engels: Maverick!), Begin met het Waarom en Drive zijn geweest! Van harte aanbevolen boeken, van de laatste twee kun je ook mijn Samenvatting lezen.
Niet verrassend is dat de auteurs het geweldige Bullshit Jobs van David Graeber lazen (en waarschijnlijk tot de conclusie kwamen dat ook zij ‘onzinbanen’ hadden)! Ik vond het een uitstekend boek, zeker de moeite waard om te lezen. Of je lees de Samenvatting!
Een goed advies van onze rebellen is om de managers uit hun hoekkantoren te jagen en ze weer tussen hun mensen te laten werken. Onderzoek van Francesca Gino wijst uit dat dit niet alleen veel effectiever is, maar dat de managers ook veel meer respect krijgen. Gino schreef in 2018 een prima boek: Rebel Talent, wat (nog) niet in het Nederlands is vertaald. Ik schreef hier een recensie over.
‘Turn the ship around’ auteur David Marquet komt uitgebreid aan het woord. Hij werd plotseling overgeplaatst naar een voor hem volstrekt onbekend type onderzeeboot. Ja wat doe je dan? Door een verkeerd bevel kun je zomaar in een levensgevaarlijke situatie terechtkomen. Dus de beslissingen moeten door de bemanning genomen worden. Maar die zijn daar helemaal niet aan gewend. Boeiend verhaal, dat boek, in het Nederlands: Gooi het roer om! moet ik zeker nog eens lezen!
Elly Stroo Cloeck is projectmanager en auteur bij ESCIA. Ze schrijft recensies en samenvattingen van managementboeken, verzorgt managementboek-gebaseerde permanente educatie èn is jurylid voor ‘Managementboek van het jaar 2020’