Elon Musk is regelmatig in het nieuws. Met zijn bedrijven, Tesla en SpaceX. Of met een kind met een heel aparte naam. Of omdat hij een bijzondere tweet stuurt. Bijzondere man! Ik vroeg me af hoe Musk in elkaar zit en las zijn prima biografie, Elon Musk van Ashlee Vance uit 2015.
Na het lezen van de biografie van Elon Musk…
… ben ik veel minder verbaasd over de tweets die hij stuurt (ik volg hem op Twitter, hij stuurt best vaak bijzondere Tweets). Het past bij zijn persoonlijkheid. Hoewel de biografie voornamelijk over de zakelijke kant van Musk’s leven gaat (Musk zou zeggen dat dit de enige kant is), geeft het boek toch veel informatie over zijn karaktertrekken. Gaandeweg het boek dacht ik: autistisch of Asperger. Beetje Steve Jobs-achtig. Het laatste hoofdstuk gaat daar verder op in, er blijken zelfs mensen te zijn die Musk ‘de liefdesbaby van Steve Jobs en Bill Gates’ noemen. Andere noemen hem een kruising tussen Thomas Edison en Tony Stark (Iron man).
Drijfveren
Bijzonder interessant vond ik zijn drijfveren, die hij al vanaf zijn jonge jaren zegt te hebben. De mensheid moet ‘interstellar’ worden, deels omdat dit streven hoop, ambitie en innovatiekracht geeft, en deels omdat afhankelijk zijn van maar 1 planeet niet zo handig is, volgens Musk. Hij heeft dan ook een broertje dood aan afhankelijkheid, wil bij alles zelf aan de knoppen zitten. Daarnaast heeft hij een behoorlijk ego, en denkt dat hij de aangewezen persoon is om de mensheid weer hoop te geven. Zijn bedrijven zijn dan ook niet bedoeld om Musk de rijkste man op aarde te maken (hoewel dat wel even gebeurd is) maar om de wereld te veranderen en de mensheid te redden. Met Tesla en SolarCity zet hij groene energie op de kaart, met SpaceX de ruimtereizen. Toen het slecht ging met Tesla en SpaceX bedrijven zette hij zijn hele vermogen op het spel om ze te redden, faillissement of verkoop was geen optie. Zijn visie was belangrijker dan geld.
Leiderschap
Dit klinkt als heldenverering, en dat is het misschien ook wel een beetje. Het boek maakt echter ook duidelijk dat Musk moeilijk is om voor te werken en mee samen te leven. Zijn werknemers zijn superloyaal, in de ban van zijn visie, kennis en werkethos, en blijven jarenlang voor hem werken ondanks de uitputtende 90-urige werkweken. Maar Musk is keihard, kent weinig persoonlijke loyaliteit of empathie naar zijn medewerkers. Hij heeft empathie voor de mensheid, niet voor de mensen. Met visie, drive en kennis, maar zonder empathie misschien niet de perfecte leider. Musk lijkt wèl de perfecte ondernemer, die waarschijnlijk het liefst (alleen) met robots werkt.
Privéleven
Het privéleven van Musk komt weinig aan de orde, je krijgt de indruk dat hij hier ook echt geen tijd voor had. Met zijn eerste vrouw heeft hij 5 zoons (hij had wèl tijd om die te produceren), maar daarover lees je niet. Met zijn tweede vrouw trouwde hij 2x, de eerste scheiding verklaart zij met: ‘wel liefde, geen tijd’. Opvallend vond ik dat Musk heel goed overweg kon met zijn broer Kimbal en zijn neven Reeves, en met hen in zaken ging. Dat lijkt allemaal prima te zijn gegaan, in tegenstelling tot vele andere zakenpartners. Familieloyaliteit? Of gewoon toevallig hele goede zakenpartners? Zijn ex-vrouwen en familieleden beschrijven Musk als warm, grappig en erg emotioneel. Dat klinkt niet erg autistisch. Vance stelt dat Musk eerder hoogbegaafd is. De reden voor zijn gebrek aan empathie met zijn medewerkers is dat hij zich geen vertraging kan veroorloven, de mensheid moet gered worden!
Van Zip2 naar Starlink
Het boek is min of meer chronologisch, beginnend met zijn jeugd in Zuid-Afrika, een periode van geestelijke mishandeling door zijn vader en gepest worden op school. Op zijn zeventiende ‘ontsnapt’ hij naar Canada, en na wat laagbetaalde baantjes daar vertrekt hij naar de US. Zijn eerste bedrijf Zip2 schaalt hij op met durfkapitaal, wat leidt tot zijn ontslag als CEO en de verkoop aan Compaq. Ondanks dat hij daar $22 miljoen aan overhoudt, baalt Musk toch, omdat hij zijn visie niet heeft kunnen waarmaken.
Hetzelfde gebeurt hem met zijn tweede start-up: X.com. Deze fuseert met PayPal. Dat levert Musk een paar honderd miljoen op, en frustratie. Bij Tesla stapt hij in als het bedrijf al is opgericht. Hij heeft een enorme invloed en bepaalt in hoge mate het succes, is CEO, maar wordt door de oorspronkelijke oprichters pas vele jaren later als mede-oprichter gezien. Space X tenslotte is wèl helemaal van hemzelf, als oprichter èn CEO. Natuurlijk komen ook Solar City, de Hyperloop en ‘space Internet’ (inmiddels Starlink) aan de orde.
De beschrijving van de verschillende bedrijven is gedetailleerd en met veel humor opgeschreven. Het deel over de steeds maar mislukkende lanceringen van Space X is zelfs spannend, ook al weet je de uitkomst al. Je kunt niet anders dan onder de indruk raken van de visie, de kennis en het harde werken van Musk, en je realiseren dat hij geen ‘geluk’ heeft gehad, hij heeft zijn succes afgedwongen.
Fascinerend
Vance heeft een aantal interviews gehad met Musk en het is boeiend om diens persoonlijke observaties te lezen. Vance vindt Musk duidelijk fascinerend, en brengt dat heel goed over. Hij pareert alle kritiek die men op Musk heeft, de twijfels over zijn al dan niet bestaande universiteits-diploma’s, en het nut van Tesla voor de energiecrisis (Vaclav Smil noemt Tesla een nutteloze hype). Misschien is de biografie daarom niet zo objectief, toch geeft het je een subliem inkijkje in Musk’s leven. En in zijn visie, waardoor duidelijk wordt dat er nog heel wat nieuwe initiatieven zullen komen. Zoals de Boring Company. En misschien een nieuwe crypto-currency? Eloncoin?
Ik gaf het boek 4 ½*
Ken je dit boek? Wat vond je ervan?
Je kunt dit boek kopen o.a. bij Managementboek.nl en bij Bol.com
Of ga naar je lokale boekhandel. Of doe eens duurzaam en kijk voor een exemplaar-met-ervaring bij Boekwinkeltjes.
Verder lezen
Ik zei al dat Musk me aan Steve Jobs deed denken. Over hem heeft Walter Isaacson in 2011 een uitstekende biografie geschreven. Aangezien Jobs wèl bijna heilig is verklaard door zijn redding van Apple, is dit een must-read! Hier lees je meer over dit boek.
Van een heel ander kaliber is Satiya Nadella, de CEO van Microsoft. In zijn biografie, Hit Refresh, lees je juist meer over de mensen kant, over de cultuurwijziging die hij bij Microsoft tot stand bracht, over de waardering die hij heeft voor zijn collegae. Grappig is dat hij hamert op het de mensen zèlf laten doen, ze zelfvertrouwen te geven en niks uit hun handen te trekken. Musk geeft exact hetzelfde voorbeeld maar doet het wèl liever zelf. Twee verschillende leiders, beide succesvol. Lees hier meer over Hit Refresh.
Vaclac Smil is een duurzame-energie-goeroe en geen fan van Musk. Hij vind Tesla een hype en ruimtereizen onzin. Goed dus om ook van hem een boek te lezen, zoals het niet-vertaalde Growth, wat door Bill Gates wordt aanbevolen. Hier lees je meer over Growth.
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken. Abonneer je hier op de kwartalige nieuwsbrief..
Of abonneer je op de blog-updates!
[email-subscribers-form id=”1″]