Claudia Schiffer in een bad vol hüttenkäse bij mijn voordeur. Ik zie het nog voor me, zeker 3 weken na het visualiseren van een boodschappenlijstje van de mentor uit het uitstekende boek Het geheugenpaleis (Moonwalking with Einstein) van Joshua Foer uit 2011. Voor iedereen die wil weten hoe het geheugen werkt, en het wil verbeteren.
Het managementboek Het Geheugenpaleis …
… leert dat je je veel, heel veel meer kunt herinneren als je de niet-te-vergeten zaken zo bijzonder mogelijk visualiseert. Zo heb ik nu niet alleen Claudia in mij geheugen, maar ook 6 flessen witte wijn die op mijn bank druk discussiëren welke de beste is. Chardonnay verwijt Sauvignon Blanc zuur te zijn, terwijl Pinot Grigio op haar beurt Chardonnay pest met de houtige smaak die niet eens van haarzelf is, maar van tweedehands vaten. Nu heb ik niet echt een geheugensteuntje nodig om witte wijn aan te schaffen, maar de oefening waarop dit alles gebaseerd is, blijkt supereffectief.
Storytelling
Het boek is geschreven in de vorm van een jaar uit het leven van journalist Foer. Hij rijdt op een winterdag door York, Pennsylvania, en ziet daar de Hall of Fame voor Gewichtheffers. Hij heeft een uurtje over dus… In dat museum ziet hij de sterkst mens van de wereld, en vraagt zich af: is er ook een slimste mens van de wereld? Hij googelt erop los, en komt dan onder andere de ‘wereldkampioen geheugen’ tegen: Ben Pridmore, die in een uur de exacte volgorde van 1538 willekeurige getallen kan onthouden, in 32 seconden de volgorde van een geschud spel kaarten, en de eerste 50 duizend cijfers achter de komma van pi zó kan oplepelen.
Dit intrigeert Foer, en hij bezoekt in 2005 de Amerikaanse geheugenkampioenschappen. Daar wordt hij uitgedaagd om in 2006 óók deel te nemen aan die kampioenschappen. Het jaar van oefenen ervoor is de rode draad van het boek, geschreven als een roman, grappig, leerzaam door de oefeningen en spannend ook nog, want hoe zou Foer het doen, in 2006? Een mooi voorbeeld van storytelling!
Historie
In dat jaar verdiept Foer zich ook in de historie van ‘het memoriseren’, de techniek van het Geheugenpaleis (ook wel de reismethode, of methode van loci genoemd) die 500 jaar voor Christus ontstond toen een paleis instortte tijdens een banket, en de nabestaanden tussen de onherkenbaar verminkte lijken naar hun familieleden zochten. De Griekse dichter Simonides overleefd de ramp en ‘keerde de tijd om in zijn hoofd’, zag de brokstukken zich weer samenvoegen tot één geheel, zag de tafels met eten, en de mensen praten en lachen. Zo kon hij precies aangeven wie waar had gezeten.
Die geheugentechniek werd daarna veel gebruikt door redenaars als Cicero en door religieuze leiders voor hun preken. Geheugentraining was belangrijk voor de vorming van je karakter en je ethische gedrag, vond men toen. Wetten en religieuze teksten werden mondeling overgedragen. Het gebruik van de ‘gedichtvorm’ met een metrum was een belangrijk hulpmiddel, en opvallend is het gebruik van beschrijvende woorden voor personen: in de Odyssee en de Ilias wordt Odysseus tot vervelens toe ‘de slimme Odysseus’ genoemd en Aphrodite was altijd ‘de lachende’, zelfs als ze huilde. Dit hielp de Griekse barden met herinneren. Pas veel later schreef Homerus (als die echt bestaan heeft) alles op.
De geheugentechniek was belangrijk tot de komst van de boekdrukkunst, en daarmee het eerste externe geheugen: het boek. Over de historie van het boek volgt nog veel informatie, interessant voor een boek-o-fiel als ik! En ook wordt er nog veel meer verteld over de historie van de geheugentechnieken, superinteressant!
Weetjes
Naast de historie komen er ook veel ‘weetjes’ voorbij. Denk aan de moeite die Artificial Intelligence heeft met gesproken teksten (want: geen spaties en specifieke uitspraak), hoe Mindmapping ontstond, etc. Maar het belangrijkste is natuurlijk de beschrijving van de oefeningen en de verklaring waarom deze technieken werken. En ze werken zeker! Foer raakt zeer bedreven in het onthouden, zijn oefeningen zijn af en toe hilarisch (door het hercombineren van beelden heeft zijn oma heel wat schunnige dingen moeten doen) en leveren ook beelden op die mij lang bijbleven. Naast Claudia en de flessen wijn, bijvoorbeeld het beeld van Foer die moonwalkt met Einstein.
Nut
Ga je door deze technieken nu onthouden waar je je auto hebt geparkeerd? Of je autosleutels hebt gelaten? Nee. Tenzij je het visualiseert met extreme beelden. Maar dàt doen vergeet je meestal óók. Wel ben je nu overtuigd dat oefening inderdaad kunst baart. Je brein is tot heel veel in staat, wat aandacht, concentratie, motivatie en oefening vereist. Waar zijn we allemaal nog méér toe in staat?
Dit is een uitstekend boek voor iedereen die geïnteresseerd is in hoe ons geheugen werkt. Het levert veel feitenmateriaal verstopt in een aanstekelijk, grappig verhaal.
Wil je weten hoe Foer het deed tijdens die Amerikaanse kampioenschappen? Dat is dan nóg een reden dit boek te lezen.
Ik gaf het 4 1/2 *
Ken je dit boek? Wat vond je ervan?
Je kunt dit boek kopen o.a. bij Managementboek.nl en bij Bol.com
Of ga naar je lokale boekhandel. Of doe eens duurzaam en kijk voor een exemplaar met ervaring bij Boekwinkeltjes
Verder lezen?
In april 2021 is Een olifant in het geheugenpaleis van Boris Conrad en Wendy Panders uitgekomen. Dit boek zoomt in op de oefeningen, trucs en tips om geheugenkampioen te worden. Ook geschikt voor de jeugd. Lees hier meer over dit boek.
Visualisatie en andere technieken om zaken te laten plakken, maar dit keer bij je publiek, is het onderwerp van de bestseller De Plakfactor (Made to Stick) van Dan en Chip Heath uit 2015. Zij werken 6 technieken uit, samengevat als SUCCES: Simplicity, Unexpectedness, Concreteness, Credibility, Emotions, Stories. Lees hier meer over dit boek. Er is ook een Samenvatting van. Die koop je hier.
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken. Abonneer je hier op de kwartalige nieuwsbrief.
Of abonneer je op de blog-updates!
[email-subscribers-form id=”1″]