Patrick Lencioni kennen we nog van de bestseller De vijf frustraties van teamwork, uit 2002. Hij schreef in 2021 met Het motief een nieuwe ‘fabel’, ditmaal over een net benoemde CEO die zijn bedrijf succesvoller wil maken. Hij krijgt hulp uit onverwachte hoek, en moet de vraag beantwoorden wat zijn motief is om CEO te willen zijn. Ziet hij het als een beloning? Of als opoffering? Ik kreeg bijna medelijden met de CEO’s van vandaag. Bijna.
Ik houd wel van een fabel, of managementnovelle. De problemen worden herkenbaar en de oplossingen vaak praktisch. Deze novelle is verrassend en beantwoordde wat vragen die al een tijdje bij mij leefden: Is het wel zo leuk om CEO te zijn? Wat moet een CEO eigenlijk doen? Moet je het wel willen? Want in tegenstelling tot Lencioni’s 10+ eerdere boeken, gaat het in Het motief niet om HOE je leiderschap invult, maar WAAROM je überhaupt leider zou willen zijn.
Het managementboek Het motief …
… begint met de novelle, die gaat over Shay Davies, CEO. Hij is 6 maanden geleden benoemd en zijn bedrijf gaat best goed, maar niet zo goed als de twee concurrenten. Shay heeft 20 jaar hard gewerkt in de Verkoop om deze positie te bereiken en is bang dat hij eruit vliegt als hij over een jaar geen verbetering kan laten zien aan de investeerders.
Hij pakt het slim aan en belt het adviesbureau, dat ook één van zijn concurrenten geholpen zou hebben succesvoller te worden. De betreffende adviseur wil eerst toestemming vragen aan haar vorige klant, de concurrent dus. Dan gebeurt er iets bijzonders. De concurrent zèlf gaat hem adviseren! En stelt aan Shay de WAAROM-vraag.
Twee motieven
Het tweede deel van het boek betreft de lessen die uit de novelle getrokken kunnen worden. Lencioni stelt dat er twee motieven zijn om een leider te willen worden.
De eerste is dat je wilt doen wat nodig is om iets goeds te doen voor de mensen die je leidt. Dat betekent opoffering, lijden. Niet leuk. Voor Lencioni is dit het énige motief. Dienend leiderschap is daarom een irritante term, zegt hij, er is geen andere mogelijkheid voor leiderschap. Grappig, dat las ik vorige week ook in Reinventing organizations van Frederic Laloux.
Het tweede motief om een leider te willen zijn is beloond te willen worden. Je wilt de status, macht, geld, als de beloning voor jarenlang buffelen. Zo zit Shay er ook in. Het probleem daarbij is dat je lastige dingen vermijdt. Je delegeert of loopt weg van situaties die alleen dè leider kan aanpakken, bijvoorbeeld het ineffectieve gedrag van je medebestuursleden. Als jij ze niet aanspreekt, wie zou het dàn moeten doen? Het is makkelijk die lastige situaties te vermijden, tenslotte bepaal je zelf waar je je tijd aan besteedt, toch? Zo is Shay het meest bezig met wat hij leuk vindt: Verkoop.
5 lastige klussen
Lencioni geeft 5 ‘lastige’ klussen die beloningsgerichte leiders vermijden:
- Het leiderschapsteam ontwikkelen
- Leidinggeven aan je teamleden
- Lastige gesprekken voeren
- Geweldige vergaderingen leiden
- Effectief communiceren met medewerkers
Elk van deze klussen heeft een aantal voorbeelden (heel herkenbaar), reflectievragen en een oproep er wat mee te doen. Nu zal in de spiegel kijken en heel eerlijk de WAAROM-vraag beantwoorden niet zo makkelijk zijn. Daarvoor zijn de reflectievragen heel nuttig.
Evaluatie
De vraag over het motief van de CEO (of in het algemeen ‘de hoogste leider’, want het gaat ook op voor presidenten…) vind ik uitstekend, het bepaalt wat hij doet en hoe hij het doet. Deze WAAROM-vraag moet natúúrlijk eerst beantwoord worden voordat je met de HOE-vraag, het gedrag van de leider, aan de slag kan. De vraag: is het wel zo leuk om CEO te zijn, is ook beantwoord: als jij voornamelijk leuke dingen doet, ben je geen goede leider. Vijf sterren voor het onderwerp!
De uitwerking is minder goed. Het verhaal van Shay is wat simpel. Erger is de povere kwaliteit van de vertaling. Al op blz 23 zette ik vraagtekens in de kantlijn bij: ‘[…] je bedrijf doet het niet zo goed als […] je hebt meer werknemers die minder inkomsten genereren […] Jouw omzet bij klanten èn medewerkers is aanzienlijk hoger […] je geeft meer geld uit aan marketing.’ Het duurde even voordat ik begreep dat ‘omzet’ de vertaling moest zijn van ‘turnover’, en dat hier natuurlijk ‘verloop’ werd bedoeld. En bij deze blunder blijft het niet, er zitten vrij veel type- en stijlfouten in. Erg jammer.
De structuur van de lessen is prima, ze zijn eerder principieel en filosofisch dan praktisch en er worden geen adviezen gegeven hoe je het dan wel moet doen. Daar zijn de eerder geschreven 10+ boeken voor, stelt Lencioni zelf. Daardoor zit er wat weinig ‘vlees op de botten’.
Ik denk dat veel (aankomende) leiders veel plezier van dit boekje zullen hebben. Niet in het minst van de uitsmijter van Lencioni: houd er rekening mee dat je als leider veel complimenten zult krijgen (waarvan veel onterecht) en maar een beetje constructieve feedback. Omring je daarom met mensen die eerlijk tegen je zullen zijn. Prima advies, maar hoe weet je welke mensen dat zijn? Degenen die je nooit een compliment maken? Lastig werk en dan ook nog weinig schouderklopjes ? Ik krijg bijna medelijden. Bijna.
Ik gaf het 4* en adviseer je het Engelstalige origineel te lezen.
Ken je dit boek? Wat vond je ervan?
Koop Het motief bij…
- Managementboek.nl
- Bol.com
- Libris.nl.
- Bazarow
- Doe lekker duurzaam en speur voor een exemplaar met ervaring bij Boekwinkeltjes.
- Of lees het gratis via Kobo-Plus…..
Keus genoeg!
Verder lezen?
In zijn bestseller De vijf frustraties van teamwork legt Patrick Lencioni de kern van samenwerking in teams bloot. Dat doet hij aan de hand van een parabel, waarin Catherine Peterson als CEO een team moet leiden dat onderling zo in conflict is geraakt dat het de hele organisatie negatief beïnvloedt. Gaandeweg openbaren zich vijf grote frustraties waarmee teamleden worstelen: gebrek aan vertrouwen, angst voor confrontatie, gebrek aan betrokkenheid, afschuiven van verantwoordelijkheid en niet-resultaatgericht werken. Koop De vijf frustraties van teamwork
Ook Frederic Laloux is een voorstander van dienend leiderschap (de énige vorm van leiderschap) zo blijkt uit zijn boek Reinventing Organizations. In tegenstelling tot Shay hierboven, die in een traditioneel bedrijf werkt, gaat Laloux uit van organisaties die zelfsturend zijn, en waarbij de CEO zeer weinig beslissingen neemt. Zijn rol is adviserend en faciliterend. De beschrijving van dergelijke Teal (cyaan) organisaties is fascinerend, ik vond dit boek uitstekend! Lees mijn recensie van Reinventing Organizations.
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken. Abonneer je hier op de kwartalige nieuwsbrief..
Of abonneer je op de blog-updates!
[email-subscribers-form id=”1″]