Het kan toch niet waar zijn……(dat wij eten weggooien terwijl andere mensen honger lijden, dat er straks meer plastic in de oceaan drijft dan er vissen zwemmen, etc). Hoe vaak denken we dit? Heel vaak! Deze verwondering kan het begin zijn van een goed idee, waarmee je impact wil maken, een betere wereld wilt creëren. Hoe je dat aanpakt lees je in dit praktische managementboek ‘Impact’, wat volgens auteur Matthijs Bobeldijk een ‘handboek is voor innovators, sociaal ondernemers, change agents, eigenlijk iedereen die de menselijke maat en een duurzame aanpak in de economie willen terugbrengen’.
Impact…
… is mooi kleurrijk uitgevoerd met tekeningen van de auteur zelf: lucifer-mannetjes en -vrouwtjes en bijpassende objecten, als een kindertekening. Dit past heel goed bij het boek, wat uitdraagt dat we het allemaal niet te moeilijk moeten maken. Daarbij is het boek opgedragen aan zijn twee kinderen en hun generatie. Impact maken is kinderspel?
‘Zet vanuit je Business Case Purpose Case de wereld naar je hand hart.’
In de eerste hoofdstukken wordt het probleem geschetst: Een bijdrage leveren aan een betere wereld kan iedereen, maar je ontkomt niet aan de economische principes van een financiële gezonde bedrijfsvoering. Je moet ten slotte wel eten. En als je dus een idee hebt om de wereld beter te maken, een impact-idee dus, begin je met….een Businessplan en een Business Model Canvas. De auteur verwondert zich daarover, want alle niet-financiële effecten op de samenleving en de planeet tellen daarin nauwelijks mee. Hij stelt dat er een perspectief nodig is om economische groei en het belang van mensen en planeet in balans te brengen. Om aan te geven hoé, worden de begrippen Donuteconomie en Betekeniseconomie uitgelegd. Dit levert voor mij geen nieuwe inzichten op, maar het is wel goed om dit als kader te gebruiken.
Grappig is het onderdeel met uitleg hoe vaak je beslissingen neemt op de automatische piloot. Homo Sapiens? Nee: Homo Slapiëns. Als je echt impact wil maken, moet je bewuster leven.
Hoe kun je nu impact maken? Hiervoor zijn 6 hazenpaadjes geformuleerd. 1. Het startpunt is impact maken (en niet geld verdienen). 2. Samenwerken vormt de basis. Je vormt een coalitie waarbij iedereen gelijkwaardig is. 3. Je levert toegevoegde waarde. 4. Opbrengsten kunnen zowel financieel als niet-financieel zijn. 5. Er is een gezonde balans tussen lange-termijn- en korte-termijn-perspectief. 6. Er is ruimte om je hoofd, hart èn onderbuik te volgen. Je moet niet alles rationeel benaderen, maar ook naar je gevoel luisteren.
Purpose Case
De kern van het boek is het hoofdstuk over de Purpose Case, waarin Bobeldijk het BMC omzet naar een model waarmee je het impact-idee concreet kunt maken. Het heeft 3 delen (Mens, Organisatie en Maatschappij) met elk een aantal ‘puzzelstukken’. Die puzzelstukken zijn: partners, intenties, impact, ambitie, inbreng, doelgroepen, waarde, middelen, opbrengsten, continuïteit en consequenties. Elk van de puzzelstukken heeft een toelichting, met voorbeelden uit 4 bestaande cases en een checklist waar je zelf mee aan de slag kunt.
Het ‘onderste’ puzzelstukje is intenties (wat willen de deelnemers er voor zichzelf of hun organisatie uithalen, waarom doen ze mee), het bovenste stukje is de impact: wat is het grote (maatschappelijke) vraagstuk dat de deelnemers willen oplossen? Vaak lijkt er weinig verschil te zijn tussen de intenties en de impact, vooral bij de cases zit er veel overlap tussen deze twee onderdelen. Misschien is het niet zo makkelijk om toe te geven dat je persoonlijke intenties wellicht wat egoïstisch zijn?
Cases
De vier cases worden uitgebreid beschreven. Heel leerzaam: de ideeën zijn alle vier heel goed maar de uitwerking blijkt niet zo makkelijk te zijn. Financieel rendement is toch belangrijker dan de ‘trekkers’, ofwel de ‘change agents’ zouden willen. Of het tempo ligt erg laag, er is weinig flexibiliteit bij de partners. Bij deze problemen moest ik direct weer denken aan de intenties: zijn de partners daar wel open over? Elke case is gemapped naar een Purpose Case met de 11 puzzelstukjes. De impact die elk van de cases hoopt te maken, is gelinkt aan de betreffende SDG’s (Sustainable Development Goals). Goed gestructureerd, daar houd ik van!
Hierna volgen een aantal hoofdstukken om de lezer te helpen nu zelf aan de slag te gaan. Heel interessant is het deel over de ‘change agent skills’. Kort gezegd: wees ondernemend, volg niet de gebaande paden maar de hazenpaadjes. Als change agent moet je 11 vaardigheden hebben, waaronder visie hebben, kunnen verbinden, lef hebben, innovatie aanjagen. Met een zelftest op de bijbehorende website kun je jezelf scoren. Handig!
Ik had graag naast de vier cases wat meer voorbeelden gelezen, ook op de bijbehorende website is maar beperkt aanvullende informatie te vinden. Maar er worden wel regelmatig leestips gegeven, zoals Donuteconomie, Wij zijn het klimaat, Handboek betekenisvol ondernemen, De betekeniseconomie. De mooie vormgeving wordt ietwat tenietgedaan door best wel wat typo’s in de eerste hoofdstukken.
Kinderspel?
Als je dit boek leest, lijkt betekenisvol leven en werken kinderspel. En ik verwonder me; het kan toch niet waar zijn……dat we alleen maar lézen over de betekeniseconomie, in plaats van het gewoon te gaan doen?
Ik gaf dit boek 3 1/2 *.
Je kunt het boek kopen bij Managementboek.nl en bij Bol.com
Verder lezen?
Bobeldijk verwijst naar een aantal boeken die stuk voor stuk het lezen waard zijn!
Donuteconomie (Doughnut Economics) van Kate Raworth is mijn favoriet in dit genre! Wat mij betreft een must-read, en omdat ik haar gedachtegoed graag verder wil verspreiden, is er ook een gratis Samenvatting van.
Aron Hurst schreef in 2014 De Betekeniseconomie (The Purpose Economy) wat is uitgegroeid tot het basisboek op dit gebied. Amerikaans georiënteerd maar propvol voorbeelden en anekdotes. Koop het bij Managementboek.nl of bij Bol.com.
Handboek betekenisvol ondernemen is van Kees Klomp e.a, die dit in 2016 schreven en ermee op de shortlist voor Managementboek van het Jaar 2017 kwamen. ‘Dit is geen boek voor naïeve en goedbedoelende wereldverbeteraars. Het is een gedegen managementboek, dat in een samenleving met veel boze en cynische geluiden een optimistisch tegengeluid laat horen. En ook een realistisch tegengeluid, vanuit het besef dat er geen perfecte wereld is en gaat komen.’, zo schreef een recensent. Koop dit boek bij Managementboek.nl of bij Bol.com.
Niet door Bobeldijk genoemd maar zeer lezenswaardig is Pioniers van de nieuwe welvaart, ook van Kees Klomp. Deze must read staat vol met (Nederlandse) voorbeelden hoe je een prima onderneming kunt opbouwen met betekenis als uitgangspunt. Echt inspirerend en goed geschreven.
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management via haar bedrijf ESCIA. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.