Welk boek zou er 16 april 2020 met de titel Managementboek van het jaar 2020 aan de haal gaan? Lees met me mee en werp een blik achter de schermen van deze verkiezing! Raad jij dan de winnaar? Inmiddels zijn we zes maanden van de tien onderweg, over de helft dus van dit spannende verkiezingsproces!
In dit zesde deel van mijn jury-ervaringen:
- Waar staan we als jury nu met ons leeswerk?
- Wat bespraken we in december?
- Natuurlijk: wat las ik in december?
- Plus een overzicht wat ik eerder, van juli tot en met november las.
Eerdere delen gemist?
- Hier vind je deel 1, de update van juli met een beschrijving van het verkiezingsproces.
- Hier deel 2, de update van augustus, met de stappen om tot de longlist te komen.
- Hier deel 3, de update van september, waarin het samenstellen van de jury wordt uitgelegd en de huidige jury wordt voorgesteld.
- Hier deel 4, de update van oktober, waarin ik een paar winnaars uit voorgaande jaren uitlicht.
- En hier deel 5, de update van november, met statistieken van ons leeswerk.
Waar staan we als jury nu met ons leeswerk?
In december ontvingen we maar liefst 2 zendingen met nieuw uitgekomen boeken. Daarin een aantal ‘oude’ boeken waarvoor we extra exemplaar hebben gevraagd voor de ‘derde lezer’ (of vierde, soms vijfde en zesde lezer bij hoog scorende boeken, zo doen we alvast wat voorbereidend leeswerk voor het bepalen van de shortlist). Maar ook een flink aantal nieuw uitgekomen boeken, want we lezen àlle relevante boeken die in 2019 uitkomen, ook al is dat op 31 december!
Voor de liefhebbers weer wat statistieken:
- Inmiddels heeft de Jury (Peter de Roode, Jose Otte, Pierre Spaninks, Maaike Vrenken, Jan Hoogstra en ikzelf) 160 boeken ontvangen, zo’n 30 hiervan deze maand.
- Hiervan zijn ruim 115 al door 2 of meer juryleden gelezen. In december hebben we overleg gehad, en er zijn weer wat boeken door, weer wat afgevallen en natuurlijk weer wat twijfelgevallen. Inmiddels hebben we 35 longlistkandidaten, 7 twijfelgevallen en de rest is afgevallen op basis van harde (14) of zachte (59) criteria.
- De resterende 45 zijn nog niet door (beide) juryleden gelezen.
- Ikzelf las 50 boeken, waarvan 8 in de afgelopen maand. Van die 50 zijn 11 longlist kandidaten (kun jij raden welke dat zijn?), 6 twijfelgevallen (ik en een tweede jurylid zijn het niet eens), en 22 afvallers. De resterende 11 boeken moeten nog door een tweede lezer worden gelezen. Daarnaast verwacht ik zelf nog zo’n 25-30 boeken te gaan lezen tot medio april.
- Op 18 februari wordt de longlist bekendgemaakt!
Wat bespraken we in december?
Medio december was er weer een juryvergadering, en het ging er best verhit aan toe. Er moesten knopen worden doorgehakt over twijfelboeken en wat principiële vragen worden beantwoord. Zoals:
- Wat vinden we van een boek wat qua inhoud best verfrissend en interessant is, maar qua stijl- en spelfouten de tranen in je ogen doet springen? De meningen hierover verschilden, uiteindelijk besloten we dat zo’n boek wel in de race blijft. Natuurlijk is de score voor ‘leesbaarheid’ wat lager, wat het gemiddelde wel omlaag haalt. Dus of zo’n boek ooit op de short list komt? Zo zie je maar weer hoe belangrijk een goede redactie is.
- Wat vinden van een boek dat al bekende managementliteratuur samenvat, en niets nieuws toevoegt? Daarvan hebben we best een aantal gelezen, en als veel-lezers valt het ons al snel op dat er niets origineels in staat. Natuurlijk is niet iedereen een managementboek-verslinder, en zijn er vast mensen die heel gelukkig worden van zo’n handig overzicht. Deze boeken vallen dus óók niet direct af, maar de ‘originaliteitsscore’ is meestal niet heel hoog.
- Het verbaasde ons hoe weinig boeken ook als eBook verkrijgbaar zijn, want een van de juryleden heeft duurzaamheid heel hoog in het vaandel staan en wil het liefst eBooks lezen. Dat is nog niet zo makkelijk! Geven we extra punten voor eBook beschikbaarheid? Nou nee, dat nu ook weer niet. Maar misschien dat bij twijfel-gevallen dit toch net de doorslag geeft, bewust of onbewust.
En wat vind jij van deze discussiepunten? Beinvloedt het jouw mening over wat een ‘goed’ boek is, en wat niet?
Wat las ik zoal in november? En wat was mijn eerste indruk?
Boek 43/80: Accountable concept denken van Gaby Crucq-Toffolo en Elaine Meys
Je hebt een leuk idee voor een bedrijf, een product of een dienst. Dat idee is een concept. In het begin is het concept slapend, dan werk je aan de missie en de visie. Daarna ontwaakt het: je werkt het uit in een strategie. De volgende fase is levend: nu komen de uitingen, zoals het feitelijke product, een activiteit. Belangrijk is dat je steeds het oorspronkelijke, slapende concept voor ogen houdt: het nalevende concept. Anders wordt het een inconsistent geheel en is de boodschap aan je doelgroep onduidelijk. En vergeet het visuele aspect niet!
Wat leuk om eens wat meer over design te lezen! De eerste drie hoofdstukken zijn erg theoretisch, vrij abstract en staan vol design-jargon, wat leerzaam is maar ook wel wat taai. Vanaf hoofdstuk 4 duikt het boek in de concrete voorbeelden, waarbij ik met name aanhaakte op de Gestaltwetten, wat gaat over visuele vormen en hoe die aandacht trekken. Kleuren, vormen, typografie, materiaal, alles komt voorbij. En dit alles moet natuurlijk harmoniëren met je slapend concept.
Boek 44/80: Het grote gevecht van Jeroen Smit.
Het ‘gevecht’slaat in eerste instantie op de pogingen van het relatief duurzame Unilever om de vijandige overname van het volledig koers/winst georiënteerde Kraft Heinz tegen te houden. Dat lukt. Daarnaast is het ook het gevecht van Paul Polman om binnen Unilever zijn duurzaamheidsambities te combineren met hoog rendement. Dat lukt hem maar mondjesmaat. Maar nog meer lijkt het te gaan om het gevecht om duurzaamheids-initiatieven op grote schaal, wereldwijd uit te voeren. Dat lukt nog niet.
Ik heb het boek ademloos gelezen, het is bijzonder knap om zoveel vaart en spanning op te bouwen in een behoorlijk dikke biografie van een zakenman. Maar het is ook een deel historie van Unilever, en die onderdelen zijn ook boeiend uitgewerkt. Het boek is duidelijk gebaseerd op zeer vele interviews (maar de auteur vertelt er niet bij wie wel en wie niet is geïnterviewd). Dit maakt de diverse perspectieven zeer persoonlijk en het boek extra goed leesbaar.
Boek 45/80: Waardecreatie met het Internet of Things van Marco Heida
In 2020 hangt bijna alles aan het Internet. Niet alleen de zelfrijdende auto, maar ook stoelen, boeken, planten, kleding, …..Wat moet je je daarbij voorstellen?. Een sensor in de kleding om aan te geven hoe vuil het is? Of een track&trace-tag die je kan vertellen in welke kroeg je je jas hebt laten hangen? Of iets volledig ingeweven wat je lichaamsfuncties meet? Of….Waarschijnlijk dit allemaal en nog meer, zo valt af te leiden uit dit boek. Wist je dat al in 2008 er meer dingen dan mensen met het Internet verbonden waren? Het is bijna niet voor te stellen dat volgend jaar al zo’n 30 miljard objecten aan het internet hangen.
Heida ziet kans om mij op bijna elke pagina van dit zeer leesbare en goed gestructureerde boek te verbazen met feitjes en ontwikkelingen op dit gebied. Puur leesplezier! Heida heeft een fijne, niet-technische schrijfstijl, waardoor dit een uitstekend boek is voor de geïnteresseerde leek. De gevaren van het verzamelen van data worden niet vergeten, maar de nadruk ligt op het enorme gemak en de veiligheid die IoT met zich mee kan brengen.
Boek 46/80: Veranderversnellers – het afkijkboek van Kilian Benneboek Gravenhorst
Dit boek is het vervolg op De veranderversneller, waarin de focus lag op het formuleren van het veranderverhaal. In dit tweede boek wordt het veranderverhaal als uitgangspunt genomen en kijken we naar de implementatie ervan. Dit doen we door 10 bestuurders te volgen in hun veranderproject. De bestuurders van wie wij mogen afkijken, werken allemaal in de (semi-)publieke sector, bij maatschappelijke organisaties: een hogeschool, woningstichting, jeugd-hulpverlenings-organisatie, politie-eenheid, provincie, ziekenhuis, thuiszorgorganisatie, middelbare school, een gemeente en een financiële instelling, het FMO.
Ik vond die laatste het interessants, omdat de veranderreden zo actueel is: men wil graag de concrete maatschappelijke impact weten(en dus kunnen meten) van hun inspanningen. Ondanks de extreem lange inleiding met uitgebreide leeswijzer, is dit een leerzaam boek voor elke manager die met verandering aan de slag moet (en wie moet dat niet tegenwoordig). Ik denk dat het wel zinnig is eerst het eerdere boek te lezen, een veranderverhaal goed implementeren lukt niet als het veranderverhaal zelf niet deugt.
Boek 47/80: De wereld is rond van Jo Caudron
Vroeger woonden we in ronde dorpen: de kerk, kroeg en winkels in het midden, de huizen eromheen. Dat is optimaal qua afstand. Alles is te belopen. Tegenwoordig moeten we altijd de auto nemen, naar het werk, school, sport, waardoor files ontstaan. Wat ontzettend slecht is voor het klimaat, best duur is door de noodzaak van goede infra-structuur, en afstand creëert tussen jou en de gemeenschap. Rond is beter, stelt dit prima boek. De titel van het boek is ook een reactie op het boek ‘The world is flat‘ waarbij ‘flat’ vrij van belemmeringen is, door globalisering, internet, wereldwijde netwerken. Maar dit platte vlak creëert óók afstand, tussen have’s en have not’s. Tussen de wereldburgers en de achterblijvers in het ‘hinterland’. Die achterblijvers zijn gevoelig voor populisten, en dit veroorzaakt polarisatie, wat bepaald niet goed is voor de toekomst. Globalisering creëert ook afhankelijkheid, en daardoor kwetsbaarheid.
Het boek is holistisch, en ook optimistisch. Het komt een beetje over als een mix van Feitenkennis, Sapiens (uit beide boeken citeert Cauldron dan ook uitgebreid) en Donuteconomie. De problematiek die Caudron beschrijft, èn zijn oplossingen daarvoor, zijn niet nieuw. Hij heeft het wèl heel boeiend en inspirerend opgeschreven, dit boek leest als een trein.
Boek 48/80: Purpose – het verhaal van de moraal van Paul Stamsnijder
Steeds meer hangt de reputatie van een bedrijf af van haar ‘purpose’, bedoeling, en hoe zij dat naleeft. Mensen worden hier steeds kritischer op. Dat geldt voor de bezorgde burger, maar ook voor de consument, de aandeelhouder en andere stakeholders, zoals werknemers die hun pensioengelden belegd zien worden. Een purpose laten verzinnen door je marketing afdeling en verder op de oude voet doorgaan, zal niet werken. Er wordt snel door dit greenwashing of wokewashing heengeprikt! Dit is het uitgangspunt van dit aardige boek, wat in 3 delen (hoofd, hart en handen) uitlegt hoe je een purpose vormgeeft.
Interessant vond ik met name de voorbeelden die worden genoemd. Naast de obligate best practices van Tony Chocolonely, Patagonia en Grayston Bakery, worden hier ook ABN Amro, ING en KLM opgevoerd. Maar misschien ben ik te cynisch, ik ben toch niet overtuigd geraakt van de purpose, in de betekenis van nobel doel, van deze bedrijven en de verankering ervan. Dit boek heeft daarmee toch een belangrijke impact gehad, ik ga beter opletten wat dit soort bedrijven zeggen èn feitelijk doen dat de maatschappij beter maakt.
Boek 49/80: Innoveren – eerst geloven, dan zien van Rody Vonk
Een boek in de vorm van een dik tijdschrift, erg mooi vormgegeven en met een heel gevarieerde inhoud. Behoorlijk innovatief, en dat past mooi bij een boek over innovatie. Er zijn een aantal interviews opgenomen, die een heel nieuw perspectief geven, omdat het juist niet de voor-de-hand-liggende-succesvolle-zakenmensen zijn. Verrassend! Ook is er een bladzijde met puzzels (hoe creatief ben jij?), een bladzijde met 7 must-read boeken een met 7 must read Ted Talks. Op de bijbehorende website zijn veel tools te vinden. Alles bij elkaar heel praktisch, en makkelijk leesbaar.
Minder van dit boek is dat de inhoud wat beperkt is, en dan ook niet zo heel origineel. Een groot deel gaat over design thinking, met als onderdelen Empathize, Define, Ideate, Prototype, Test. Wat ik hiervan opstak is dat je uitgebreid de tijd moet nemen om te onder-zoeken waar het ‘probleem’ van je toekomstige klant uit bestaat. Een supergaaf product ontwikkelen voor een niet-bestaande behoefte is zonde van de tijd en het geld. Oke, check!
Boek 50/80: Doelbereiktheid van Alex Klein
In dit handzame en luchtige boekje vind je een stappenplan om je doel te bereiken. Aan de orde komen: doelen stellen die haalbaar zijn, subdoelen bepalen,discipline, verantwoordelijkheid nemen, anderen om hulp vragen. Elk hoofdstuk heeft een cumulerende samenvatting, een paar vragen die je allemaal met ja zou moeten beantwoorden, en ruimte voor aantekeningen. De tips en adviezen zijn grotendeels ontleend aan Ben Tiggelaar, Dan en Chip Heath, en Napoleon Hill, allemaal bekende denkers op dit gebied,
Om eerlijk te zijn voegt de auteur daar niet zo veel aan toe. Hij maakt het persoonlijk door zijn eigen doelen en gedrag als illustratie op te voeren, waarbij hij aan Spaans leren niks doet, maar aan body-sculpting des te meer. Een prima boekje om je te helpen met je goede voornemens, als je snel een samenvatting wilt van de bekende literatuur op dit gebied.
Wat las ik eerder?
Voor de volledigheid vind je hier een overzicht van de 42 boeken die ik van juli tot en met november las. Van een aantal boeken vind je een uitgebreidere recensie op mijn website ESCIA.nl.
- Boek 1/80: Winst is goed, werk is beter van Johan van den Elzen (recensie)
- Boek 2/80: Ben jij al activist? van An Kramer (recensie)
- Boek 3/80: Make disruption work van Alexandra Jankovich & Tom Voskes (recensie)
- Boek 4/80: High Impact Teaming van DeCuyper, Raes en Boon (recensie)
- Boek 5/80: De onweerstaanbaarheidstheorie van Jan Heuvel (recensie)
- Boek 6/80: Start-up! Hoe jij jouw idee vleugels geeft van Leo Pot (recensie)
- Boek 7/80: Omwenteling van Jan Rotmans (recensie)
- Boek 8/80: Mindhacking voor teams van Ronald van Aggelen (recensie)
- Boek 9/80: De zelfbewuste leider van Godfried IJsseling (recensie)
- Boek 10/80: Datacratisch werken van Daan van Beek (recensie)
- Boek 11/80: 3458 Strategiemaken en organisatiekraken van Camilla van den Boom (recensie)
- Boek 12/80: Het succes van digitaal leiderschap van Gerard van Vliet (recensie)
- Boek 13/80: De reis door het rijk van Koning klant van Harald Pol
- Boek 14/80: Zelfsturend Rijnlands ondernemen van Jan Bergman
- Boek 15/80: Who is accountable? van Franck Kuppers en Werner van Beusekom
- Boek 16/80: Excelleren in service van Jean-Pierre Thomassen en Eric de Haan
- Boek 17/80: Extreem klantgericht van Daniëlle de Jonge
- Boek 18/80: Products that last van Conny Bakker e.a. (recensie)
- Boek 19/80: Leiderschap in verandering van Anouk Brack
- Boek 20/80: Businessarchitect en verandermeester van Ber Damen
- Boek 21/80: Praktijkgids voor leidinggevenden bij signalen van een (integriteits)kwestie van Oene Bouman
- Boek 22/80: Innovatie jij.nu van Henk Volberda, Kevin Heij en Menno Bosma
- Boek 23/80: Agile leiderschaap van Twan en Kees Linterman
- Boek 24/80: Leidinggeven op afstand van Gonny Vink (recensie)
- Boek 25/80: Top-ondernemers en top-CEO’s in Nederland van Robert van Zanten
- Boek 26/80: Jam Cultures van Jitske Kramer
- Boek 27/80: Durf! van Bart Verhaeghe (recensie)
- Boek 28/80: Betekenisvolle werkrelaties van Ina Ahuis
- Boek 29/80: Innoshock van Dirk de Boe
- Boek 30/80: Key performance illusies van Coen de Bruijn (recensie)
- Boek 31/80: GEA enterprise architectuur van Rob Stovers e.a.
- Boek 32/80: The positive sum game van Herman Toch en Ann Maes
- Boek 33/80: The compassionate leader van Jan Vermeiren
- Boek 34/80: Slim zand van Tijs van den Boomen (recensie)
- Boek 35/80: Artificial intelligence in actie van Müriel Serrurier Schepper e.a.
- Boek 36/80: Bezieling werkt van Hans Wopereis
- Boek 37/80: Het kleine innovatieboek van Kim Spinder
- Boek 38/80: Wicked world van Karel van Berkel en Anu Manickam
- Boek 39/80: Vertrouwen als kompas van Pauline Voortman
- Boek 40/80: Merken bouwen met content van Aart Lensink
- Boek 41/80: Bingemarketing van Carlijn Postma
- Boek 42/80: Storytelling van Joost Schrickx
Volgende maand
…geef ik weer een inkijkje in het verkiezingsproces, deel 7 uit deze serie. In januari moeten we ook de longlist aanleveren,voor de officiële bekendmaking op 18 februari, dus ik verwacht heel wat extra leeswerk èn intensief jury-overleg. Hoe verhit zullen onze discussies dàn zijn? Ook krijg je natuurlijk weer een update van mijn leeswerk!
En? Heb je al een idee voor een mogelijke winnaar?
Elly Stroo Cloeck is projectmanager en auteur bij ESCIA. Ze schrijft recensies en samenvattingen van managementboeken, verzorgt managementboek-gebaseerde permanente educatie èn is jurylid voor ‘Managementboek van het jaar 2020’.