Must-read #102: Reinventing Organizations van Frederic Laloux uit 2014. Dit boek over zelfsturing laat zien dat het wèl kan: een succesvol bedrijf hebben wat volledig draait om wat de werknemers belangrijk vinden. In tegenstelling tot veel andere managementboeken, die focussen één of enkele processen of aspecten is de aanpak in dit boek holistisch en radicaal, met daarbij een link naar het bewustzijn van mensen.
In het managementboek Reinventing organizations …
… maakt Laloux duidelijk dat een zelfsturende organisatie een logisch gevolg is van de evolutie van het menselijk bewustzijn. In de 100.000 jaar die de mensheid telt, zijn we door verschillende fasen van bewustzijn heen gegaan, waarin we sprongen maakten in hoe we onszelf zagen en met de wereld omgingen: in cognitieve, morele en psychologische vaardigheden. Hierbij veranderde ook de manier waarop we samenwerkten, de structuur van onze organisaties.
In dit uitstekend en inspirerende boek duidt Laloux de volgende fase. We merken dat we als mens ons ego steeds meer onder controle krijgen en zoeken naar een ‘volwaardige en authentieke manier van zijn’. Daar hoort een organisatie bij die ons die ruimte geeft en het stimuleert. Een organisatie op basis van zelfsturing. Waarin niet de CEO de besluiten neemt, maar wijzelf. De CEO ondersteunt en adviseert ons. Dienend leiderschap? Nee, want dat is onzin volgens Laloux, het is een pleonasme. De énige vorm van leiderschap is dienend. Zelfsturend dus, niet zelforganiserend.
Evolutie van organisatievormen
De evolutie van het menselijke bewustzijn en de bijbehorende organisatievormen wordt met 7 kleuren geïllustreerd:
- Laloux start met Infrarood, van 100.000 tot 50.000 BC. De mensen leven in groepen van enkele tientallen, vaak binnen één familie. Verzamelaars, reactief, gefocust op hun omgeving en niet of nauwelijks samenwerkend.
- Dan Magenta (paarsrood), rond 15.000 BC. Een paar honderd mensen leven in stammen en geloven in het magische, geesten, om natuurfenomenen te verklaren. Men volgt de stamoudsten en de sjamaan.
- Rood start rond 8.000 BC. Duizenden mensen leven samen in stammen of chiefdommen, de chief heeft soldaten en slaven. Men is impulsief, macht en ego zijn belangrijk, ‘ik tegen jou’. Huidige rode organisaties zijn bijvoorbeeld milities, straatbendes en de maffia. Het draait om macht, familie (nepotisme) en het heden (reactief, geen planning).
- Geel ontstaat rond 4.000 BC, met landbouw (op basis van planning), steden, staten, religie, bureaucratie, conformisme. Wat anderen denken wordt belangrijk, er is groepsvorming: ‘wij tegen zij’. Gele organisaties hebben een strategie en planning, stabiele en schaalbare structuren en een formele hiërarchie. Denk aan overheidsdiensten, scholen, het leger.
- Oranje begint bij de Industriële Revolutie rond 1800 en staat in het teken van prestaties, effectiviteit in plaats van moraliteit, materialisme boven spiritualiteit. Het gaat om innovatie, voorspelbaarheid en controle. Afzetten tegen de concurrentie. Voorbeelden van oranje organisaties zijn de huidige multinationals.
- Rond 1960 komt Groen op, wat gaat over de gevoelens van mensen, respect, eerlijkheid, gelijkheid, pluralisme. Relaties zijn belangrijker dan resultaten. In groene organisaties zien we dienend leiderschap, consensus. Ook empowerment, stakeholders, een waarden-gedreven cultuur en een inspirerende purpose horen hierbij. Ben & Jerry’s is een groene organisatie.
Teal organisaties
De volgende fase in de evolutie van de mensheid is Teal (groenblauw), in het Nederlands vaak vertaald als cyaan. Kernwoorden zijn authentiek, integraal, een innerlijk normenkader. We stellen geen levensdoelen maar ‘luisteren naar het leven hoe het geleefd wil worden’. Kijken naar wat er is, niet naar wat mist. Niet alleen ego, maar ‘wholeness’, heelheid. Eenheid met de natuur, geen oordeel over een ander. Hoe zou een Teal organisatie er uit zien? Je kunt zo’n organisatie zien als een levend organisme, waarbij elke cel zelfsturend is, evolueert. Klinkt wat vaag maar gelukkig …
12 Teal organisaties
… gaat Laloux op zoek naar organisaties die dit nieuwe bewustzijn, Teal, reflecteren. Hij stelt aan deze Teal organisaties de volgende eisen: minimaal 100 personeelsleden, al 5 jaar bestaand en in aanzienlijke mate het nieuwe Teal bewustzijn verankerd in structuur, processen, etc. De 12 bedrijven die in het boek beschreven worden (waaronder Buurtzorg en Patagonia) voldoen hieraan, ieder op haar eigen manier. Daarnaast zijn deze bedrijven zeer succesvol, of succesvol geweest in hun Teal periode.
Je vindt een uitgebreide beschrijving (met in appendix 4 een fijn overzicht) van frequent aangetroffen werkwijzen, waarbij de kern is dat:
- de teams heel veel zelf doen (hele kleine stafafdelingen),
- de teams vrijwel alles zelf beslissen (geen middelmanagement dus),
- men geen functies heeft, maar kleine rollen die continu herverdeeld worden op basis van expertise en interesse,
- er sprake is van grote transparantie,
- men focust op teamprestaties, niet op individuele prestaties.
Ik vond het boek actueel, relevant, heel goed leesbaar en praktisch, inspirerend en goed onderbouwd.
Auteur Frederic Laloux …
…. is een Belgische bedrijfseconoom die tegenwoordig in Ithaca, New York woont. Hij was associate partner bij McKinsey & Company, en heeft een MBA van INSEAD. (bron: Thinkers50 )
Waarom is Reiventing Organizations een must-read?
Omdat we ons steeds meer gaan realiseren dat de huidige organisatiestructuur, met veel hiërarchie en bureaucratie, niet (meer) werkt.
Lees in mijn Elly d’r Recensy wat ik zo goed vond aan Reinventing Organizations. Ik gaf het 5 *.
Andere lezers waarderen dit boek ook!
Bol.com gaf 5 * en Managementboek.nl geeft ook 5 * .
Bij Amazon kreeg het 5 * en Goodreads gaf het 4 *
Waar kun je dit managementboek kopen?
Je kunt dit boek kopen bij Managementboek.nl en bij Bol.com en tweedehands (duurzaam!) bij Boekwinkeltjes.
Is er een ESCIA Samenvatting van?
Nog niet. Kijk hier van welke boeken wèl Samenvattingen zijn! Dat zijn er inmiddels al 40+ !
Is er een ESCIA leestoets van?
Nog niet. Kijk hier van welke boeken wèl Leestoetsen zijn!
En wat vind jij?
Wat vind jij van dit boek?
Misschien heb je een tip voor een Must-Read? Laat een reactie achter!
Abonneer je hier op de kwartalige nieuwsbrief.
Of abonneer je op de blog-updates!
[email-subscribers-form id=”1″]