De sleutel voor je succes zijn je hersenen, stelt hoogleraar neuropsychologie Margriet Sitskoorn in het uitstekende Ik2 uit 2016. Haar programma voor doelen stellen, acties ondernemen en resultaat meten is daarom gericht op het verbeteren van die grijze massa. Of eigenlijk: op het gebruikmaken van de plasticiteit ervan. En dat lijkt makkelijker dan je denkt.
Plasticiteit wil zeggen: het vermogen van je hersenen om nieuwe verbindingen tussen hersencellen te leggen en oude, niet gebruikte verbindingen te ‘snoeien’. Hoe vaker je iets doet, hoe dikker de verbindingen worden en hoe makkelijker zo’n activiteit je afgaat. En door iets niet meer te doen, worden de verbindingen dunner en verdwijnen. De truc is dus bewust dingen doen of niet doen, en ook daar helpen je hersenen je bij, zo blijkt.
Het managementboek IK2 …
… helpt om in plaats van speelbal van allerlei krachten (afleidingen als social media, een onvoorspelbare wereld, informatie-overload, etc. ), juist de spelleider van je leven te worden. Om succesvol in je leven te worden, zakelijk én privé. Het boek bestaat uit 3 delen: een inzichtdeel met theorie, een ontwikkeldeel met opdrachten en een effectmeetdeel, met meten en reflecteren. In alle drie delen barst het van de vragenlijsten, testjes en opgaven. Dit vond ik ook gelijk het sterkst van het boek, de testjes en opgaven zijn leuk om te doen, en als je ze tijdens het reflecteren nog een keer doet, kun je zien of het programma je wat heeft opgeleverd. Progressie meten, daar houd ik van!
Inzicht
Het theoriegedeelte van het boek gaat in op de kunst van het doelen stellen en de snelle veranderingen in de VUCA-wereld van tegenwoordig (je rent je rot als de Rode Koningin!). Hierin komt ook de werking van de prefrontale hersenschors aan de orde, die ons in staat stelt te plannen, te leren van feedback, ons aan te passen, onszelf te motiveren, en nog veel meer. Dit deel van onze hersenen wordt ook wel het CEO-brein genoemd, en het is bepalend voor je succes. Goed om daar meer over te weten dus!
Dit deel is bepaald niet saai, integendeel! Het begint al direct met een oefening die ontleend is aan één van de ontelbare onderzoeken waar het boek vol mee staat. Daar ben ik dol op, leuke oefeningetjes die wetenschappelijk onderbouwd zijn. Ook staan er vragenlijsten in, o.a. om je te helpen je doelen zo scherp mogelijk te formuleren. En de ham-vraag: welk doel is het aller-, allerbelangrijkst voor je? De theorie gaat vervolgens in op de voorwaarden om je doel te bereiken: Het doel moet goed geformuleerd zijn in termen als zichtbaar resultaat, en je moet het kunnen monitoren. Verder moet je voldoende gemotiveerd zijn, en de juiste vaardigheden ervoor bezitten.
Het onderdeel over het CEO-deel wordt ingeleid door het ‘Kabouterraadsel’ wat je rationele of ‘koude’ CEO-vaardigheden meet. Typisch zo’n raadsel waar je (ik in ieder geval) geen idee van de oplossing hebt, terwijl die zo logisch is als je het achteraf leest. In de sociale of ‘warme’ vaardigheden, lezen we een anekdote: Winston Churchill en het zoutvaatje. (Ik had het niet verzonnen, mijn warme vaardigheden zijn dus óók niet zo goed ontwikkeld.) In het hoofdstuk valkuilen leren we over alles wat ons verhindert onze doelen te bereiken, en hoe we die valkuilen kunnen herkennen en ontwijken.
Ontwikkelen met EFFECT
Het ontwikkeldeel heeft 6 hoofdstukken, elk gewijd aan één van de zes onderdelen van de EFFECT-methode, waarmee we de prefrontale hersenschors (PFH) gaan ontwikkelen.
E staat voor Enriched Environment, waarmee je de PFH stimuleert, door ‘omgevingsafhankelijke plasticiteit’. Je verrijkt je omgeving met prikkels op het fysieke, sociale of cognitieve vlak, die zetten de zogenaamde Spindle-cellen aan het werk. Oja, het gaat ook het verval door het ouder worden tegen. Iets nieuws leren, wat uitdagend is en wat je zou moeten kunnen. IK2 geeft een aantal voorbeelden, en apps die je kunt gebruiken.
F staat voor Flow Focus, en dit hoofdstuk gaat over aandacht-training. Belangrijk, want plasticiteit kan iets positiefs én iets negatiefs ontwikkelen. De richting van jouw aandacht bepaalt wat het wordt. Prikkels uit de omgeving, maar ook van binnenuit (honger) trekken je aandacht. Je kunt blijven hangen in negatieve gedachten, óf je verlegt je aandacht met bijvoorbeeld mindfulness. De effectiviteit hiervan is wetenschappelijk bewezen.
F staat voor Fixed Sleep Pattern. Het belang van 8 uur slaap per dag en regelmaat van naar bed gaan en opstaan is bekend (denk ik), het stuk over de 20-minuten-siësta vult dit goed aan. Gebruik je bed alleen voor slapen, seks en het lezen van een boek, is het advies! Je hersenen leren dat dan ook: bed=ontspannen.
E staat voor Exercise. Dit hoofdstuk gaat o.a. over embodied cognition: dat wat je denkt, beïnvloedt je lichaam en vice versa. Je bewegingen hebben invloed op je denken en je emoties. Bewegen versterkt je PFH. Duurtraining zorgt voor de aanmaak van nieuwe bloedvaten, ook in je hersenen, en maakt nieuwe cellen aan. Trainingen met oog-hand-coördinatie zorgt weer voor andere verbeteringen. Een combi van die twee is het best!
C staat voor Connect Today and Tomorrow. Hier gaat het met name om ‘morgen’ voor ogen te houden en zo je gedrag te verbeteren. Ook het prospectief geheugen, kunnen onthouden wat je in de toekomst moet doen, komt aan de orde. En hoe belangrijk het is om je werkgeheugen te trainen. Een van de tips: schrijf niet alles op. O je!
T is het laatste hoofdstuk en staat voor Time: Jezelf de tijd gunnen. Begin klein, stap voor stap. Geloof in jezelf: heb een growth mindset. Of doe deze oefening: ga zitten en sla je armen over elkaar. Deze beweging wordt (óók door je hersenen) geassocieerd met doorzetten (ik zie vooral koppigheid, ha ha) en helpt om niet op te geven. Belangrijk is dat je oefeningen uitzoek die je graag doet.
Het EFFECT meten
Het laatste deel kijkt terug op het programma en stimuleert je om (pas) na 6 maanden een aantal van de eerdere tests opnieuw te doen en te vergelijken met de eerdere uitkomsten. Zie je vooruitgang? En nog belangrijker: ben je dichter bij je doel gekomen? Misschien kun je zelfs één van je andere doelen nu oppakken!
IK2 heeft alles
Dit boek heeft alle elementen die ik belangrijk vind bij management (of zelfhulp) boeken.
Ten eerste vind ik de opzet erg goed. Het combineert keiharde hersenwetenschap, met bekende of minder bekende oefeningen (slapen, sporten), ‘softe’ onderwerpen als mindfulness, en met leuke testjes. Origineel zijn de vele verwijzingen naar testen van derden, zoals universiteiten. En ook het laatste hoofdstuk, met veel vragenlijsten om je te helpen evalueren, zie ik niet vaak, en heeft enorme toegevoegde waarde.
De oefeningen zijn super-praktisch. En ook zeer haalbaar, alles is makkelijk in je dagelijkse routine in te passen. Dat steeds de nadruk wordt gelegd op je vrije wil, en dat een keuze maakt voor iets wat je leuk vindt of altijd al hebt willen doen, draagt daaraan bij. Ook de invuloefeningen zijn handig, je kunt die bladzijden kopiëren (of het bijbehorende werkboek aanschaffen) als je niet in het boek wilt schrijven. En bijna elk hoofdstuk heeft wel een lijstje met apps- die kunnen helpen.
Heerlijk is dat het boek vol staat met boekentips, om je verder in een specifiek onderwerp te kunnen verdiepen. Ik heb heel wat toegevoegd aan mijn leeslijst! De onderbouwing is sowieso uitstekend, bij elke stuk theorie en elke oefening staat uitgebreid beschreven aan welk onderzoek het ontleend is. Ook knap: Sitskoorn doet nauwelijks aan zelf-referentie (sommige collega-auteurs denken een stelling te kunnen bewijzen doordat ze er in een eerder boek ook al over geschreven hebben.)
Het boek is uitgevoerd in zwart-wit, dat is het enige wat ik minder vind. De plaatjes waren een stuk toegankelijker geweest als ze niet in grijstinten, maar in kleur waren uitgevoerd. De lay-out is dan weer wel prima.
De schrijfstijl is subliem. Persoonlijk, aanmoedigend en grappig. Het onderwerp ‘verleidingen’ komt veelvuldig voor, maar steeds met andere voorbeelden. Ongezond eten komt in de varianten chocoladetaart, cupcakes, gebradenen kip, en veel andere lekkernijen. De verleiding ‘overspel’ kan met de buurman, de buurvrouw, de meester van je kind, de skileraar, enzovoorts. Echt grappig, en een uitstekende manier om te herhalen zonder in herhaling te vallen.
Ik vond het een uitstekend, geweldig, subliem, fantastisch boek.
Ik gaf het boek 4 1/2*
Ken je dit boek? Wat vond je ervan?
Koop dit boek
o.a. bij
of
of
Libris.nl, steun je lokale boekhandel
Voor bovenstaande links krijg ik een beetje provisie. Zonder provisie:
Boekwinkeltjes, lekker duurzame exemplaren-met-ervaring
Keus genoeg!
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken. Abonneer je hier op de kwartalige nieuwsbrief.
Of abonneer je op de blog-updates!